مرور رده

یادداشت‌ها

شاهنامه، امروز

از میان شاعران کلاسیک ایران، شاید هیچ کدام، همچون فردوسی، پیشینه‌ای چنین طولانی در پیوند خوردن با فرهنگ مردمی، نداشته باشند. و این که امروز یک گفتمان ملی‌گرا، به صورتی مبالغه‌آمیز، به خصلت «ملی» شاهنامه پیوند زده می‌شود، بی‌شک جز سازکاری که…

محمدرضا باطنی یا شرافت زبان

بار دیگر فرهنگ معاصر ایران یکی از برجسته‌ترین و پرارزش‌ترین نمایندگان خود را از دست داد. دکتر محمد رضا باطنی(۱۳۱۳-۱۴۰۰)، عمری را با علم در ارزنده‌ترین شکل و محتوای ممکن، با آزادیخواهی و شرافت و تن ندادن به پستی‌های زمان و زمانه، گذراند، و…

مافیای دانش و دانشگاه

مافیای دانش و دانشگاه: نگاهی به رابطه علم و قدرت در کشورهای توسعه یافته و در ایران از جمله مواردی که می‌‌توان به سرعت در مقاله‌ای درباره «مافیا» به طور عام و مافیای دانش و دانشگاه (که لزوما یک چیز نیستند) به طور خاص بر آن تاکید کرد،…

ناپلئون ِ تقوایی

ایرج پزشکزاد، خالق دایی جان ناپلئون ، کارنامه بسیار پرباری دارد و شاید این داستان بیش از آنکه برایش شهرتی به بارآورده باشد، به شکلی متناقض‌نما، مثل درختی بوده که یک جنگل را پنهان کند. پزشکزاد (متولد ۱۳۰۶) از خانواده‌ای فرهنگی – سیاسی ریشه…

نوروزنامه ۱۴۰۰

دی شیخ با چراغ همی‌گشت گرد شهر / کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست گفتند یافت می‌نشود جسته‌ایم ما / گفت آنک یافت می‌نشود آنم آرزوست فکر می‌کردیم در جهانی دوزخی زندگی می‌کنیم و نمی توان جز به کورسویی در دوردست‌ امیدی داشت. فکر می‌کردیم…

مرگ در دوردست

یادداشتی درباره نبود مناسک سوگواری و مسائل اجتماعی آن تهران- ایرنا- درهم شکسته‌شدن مراسم و مناسک مرگ که کرونا به وجود آورده است با آسیب‌های بی‌شماری همراه بوده و خواهد بود؛ چیزی شبیه به یک مرگ ناتمام، به مرگی که برایش عزایی به پا نشده،…

سفر به یک مثلث هستی‌شناختی

سخن از سه فیلمساز است. سه فیلمساز؟ نمی‌توان چندان با اطمینان چنین گفت. زیرا یکی، اصلانی، بیشتر شاعری است فیلسوف که دوست دارد با قلمِ فیلم، شعرهایش را نقاشی کند و درون تصاویرش بیاندیشد؛ دیگری شاعری است ترانه‎سرا، که میان عشقی سنگین و از…

«هومو‌ کوکاکولاکوس» و آینده جهان

مفاهیمی چون انسان‌ماهر (هابیلیس)(homo habilis)، یعنی نخستین انسان‌هایی که ابزار ساختند، انسان راست‌قامت (ارکتوس)(homo erectus)، اولین انسانهایی که ستون فقراتشان راست شد، انسان نئاندرتال(homo neanderthalensis) نخستین انسان‌هایی که…

آشتی ِعواطف و عقلانیت

سیر اندیشه‌های کلاسیک و مدرن، درعلوم سیاسی یا در تفکر مدرن شهری و اجتماعی، اغلب از گونه‌ای امر بدیهی حرکت کرده‌اند که همچون هر «امر بدیهی» دیگر، جای آن هست که مورد بازنگری، تامل و ژرف‌نگری بیشتری قرار بگیرد تا بتوان موقعیت‌های هرچه…

کانون پرورش فکری و کژفهمی پایه‌ای در امر فرهنگ

از اندیشه‌های کلیشه‌ای و موردپسند حوزه‌ی سیاسی وابسته دانستن همه‌کس و همه‌چیز از خوب و بد به خود به‌شکل مثبت یا منفی است. نوعی خودمحوری و خودشیفتگی بی‌دلیل و بی‌پایه. همچنین کسانی که به این حوزه، چه در قالب موافق یا مخالف، چه در حوزه‌ی اجرا…