یادداشت‌ها

همین چند روز پیش بود که با هم تلفنی صحبت کردیم‌؛ بیمارستان بود، خوابیده بر تختی، با سه نفر دیگر در یک اتاق، با لوله‌های سبز رنگ هراسناکی که در بینی‌اش فرو رفته بودند، با یک ته‌ریش و موهایی آشفته و حال و هوایی که هرگز از او انتظار نمی‌رفت.…

در ایران، برخی از ماجرا‌ها آنقدر تکرار می‌شوند و آنقدر با کنش‌هایی روبرو هستیم که باید نسبت به آن‌ها واکنش‌های یکسانی نشان داد که گاه احساس فرسایش به انسان دست می‌دهد. اما ظاهرا کسانی که دست به این کنش‌ها می‌زنند تعمدا با تکرار دروغ‌ها و…

لحظاتی پیش، خبردرگذشت جلال ستاری را دریافت کردم: زبانم بند آمد و نفسم برید. یک بار دیگر فهمیدم هر اندازه هم بدانی مرگ ناگزیر است و دیر یا زود از راه می‌رسد؛ هر اندازه هم بدانی مرگ جزئی از زندگی است و درباره انسان‌هایی که به سنین بالا…

عکاسی عشایری در ایران بسیار زود و از ابتدای قرن بیستم با ورود نخستین انسان شناسان اروپایی و آمریکایی (اسپونر، بارت، بازن، بک، تاپر و … که تخصص تقریبا همه یِ آنها مطالعات عشایری بود ) آغاز شد. دغدغه یِ این پژوهشگران که چندان نیز با رویکردهای…

پیدایش نظم، شهر و تمدن از لحاظ تاریخی تقریبا همزمان و هم‌معنا بوده‌اند. بابراین امری تصادفی نیست که ساختارهای این فرایند را هم در زبان هم در ساختارهای شهری، از قدیمی‌ترین شهرها تا امروز ببینیم (فکوهی، «انسانشناسی شهری»). اما شهر، پیش از…

از میان شاعران کلاسیک ایران، شاید هیچ کدام، همچون فردوسی، پیشینه‌ای چنین طولانی در پیوند خوردن با فرهنگ مردمی، نداشته باشند. و این که امروز یک گفتمان ملی‌گرا، به صورتی مبالغه‌آمیز، به خصلت «ملی» شاهنامه پیوند زده می‌شود، بی‌شک جز سازکاری که…

بار دیگر فرهنگ معاصر ایران یکی از برجسته‌ترین و پرارزش‌ترین نمایندگان خود را از دست داد. دکتر محمد رضا باطنی(۱۳۱۳-۱۴۰۰)، عمری را با علم در ارزنده‌ترین شکل و محتوای ممکن، با آزادیخواهی و شرافت و تن ندادن به پستی‌های زمان و زمانه، گذراند، و…

مافیای دانش و دانشگاه: نگاهی به رابطه علم و قدرت در کشورهای توسعه یافته و در ایران از جمله مواردی که می‌‌توان به سرعت در مقاله‌ای درباره «مافیا» به طور عام و مافیای دانش و دانشگاه (که لزوما یک چیز نیستند) به طور خاص بر آن تاکید کرد،…

ایرج پزشکزاد، خالق دایی جان ناپلئون ، کارنامه بسیار پرباری دارد و شاید این داستان بیش از آنکه برایش شهرتی به بارآورده باشد، به شکلی متناقض‌نما، مثل درختی بوده که یک جنگل را پنهان کند. پزشکزاد (متولد ۱۳۰۶) از خانواده‌ای فرهنگی – سیاسی ریشه…

دی شیخ با چراغ همی‌گشت گرد شهر / کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست گفتند یافت می‌نشود جسته‌ایم ما / گفت آنک یافت می‌نشود آنم آرزوست فکر می‌کردیم در جهانی دوزخی زندگی می‌کنیم و نمی توان جز به کورسویی در دوردست‌ امیدی داشت. فکر می‌کردیم…