یادداشت‌ها

در ادبیات ِعلمی، مفهوم ِ «نظریه آشوب» و «اثرپروانه‌ای»، به ریاضیات و فیزیک و نام دانشمند آمریکایی، ادوارد لورنتس پیوند خورده‌اند. لورنتس در سال 1972 در کنفرانسی پرسشی را مطرح کرد: «آیا بال زدن پروانه‌ای در برزیل می‌تواند منجر به…

پرسمان ِ یوهانی پالاسما در «چشمان پوست» (1996)، از مهم‌ترین مباحثی است که تاکنون در معماری و شهرسازی ِ مدرن مطرح شده. بر پایه نظرات او می‌توان گفت: اگر بر این باور باشیم که روابط ما با فضای معماری‌/‌ساخته شده، افزون بر بُعد زمان…

امسال روز زن در ایران، شکلی دیگر به خود گرفته است و نه معنایی دیگر با کل جهان و زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم. جهان امروز از قدرتمند‌ترین پهنه‌های آن تا قدرت خونین و ننگین  ویرانشهرهای بازمانده از استعمارش، همواره «قدرت» را در نه در نیروی…

عکس فوری (267)، تاملی درباره حمله شیمیایی به مدارس دخترانه: چرا داعشی‌ها در ایران راه به جایی نمی‌برند؟ دست‌اندرکاران کشور، اگر نگوییم در چند دهه اخیر، دستکم در چند هفته و چند ماه اخیر، مورد پرسش‌های مشروعی قرار گرفته‌اند که هرگز نخواسته…

سال گذشته در 22 فوریه 2022 (2 اسفنند 1400) ولادیمیر پوتین، همانگونه اغلب دیکتاتورهای پیر و فاسد و بیمار، در اشتباهی نهایی کلید مرگ و سرنگونی خود را می‌زنند، در حرکتی جنون‌آمیز درون دامی افتاد که مدتها بود دولت‌های غربی برایش پهن کرده بودند.…

انتقال فرهنگی ِالگوی ِ اروپا- محور که در طول قرون شانزدهم تا نوزدهم میلادی، عمدتا شکل تجاری و البته اقتدارگرایانه داشت، در دو قرن بعد شکل فناورانه- سیاسی به خود گرفت و از خلال بازهم اقتدارگرایی اما این‌بار به وسیله دولت‌هایی که امپراتوری…

 وکیسم و چپگرایی / چرخش زبانی و شستشوی مغزها در فرایند اجتماعی واژه woke از ریشه بیدار کردن / شدن (to wake) در زبان انگلیسی، به سال‌های دهه 1960 و سیاه‌پوستان آمریکایی در اوج مبارزات حقوق مدنی می‌رسد و می‌توان آن را «بیدار» یا «آگاه» نسبت…

در این روزهای سخت و تلخ، کم‌تر ممکن بود باور کنیم می‌توانیم دوباره لبخند‌های شادمانه‌ای بر لبهایمان، آرامش امیدوارکننده‌ای در وجودمان و اشک‌های شوقی در چشمهایمان را تجربه کنیم؛ تا چند روز پیش بر این باور بودیم که چنین رخدادهایی به…

تصّور ِ فیلسوفان ِ روشنگر از مردم‌سالاری، بیش از هر کجا در آرمانشهر ِ روسویی، شهر ِ ژنو، تبلور می‌یافت: شهری کوچک با فواصل نزدیک و کنشگران ِ محدود و استوار بر یک قرارداد ِ اجتماعی، از خلال ِ تفویض اختیار به نمایندگان مردم:…

در سال 1982 جیمز ویلسون و جرج کیلینگ نظریه‌ای را با عنوان «پنجره شکسته» درباره نابسامانی‌های مادی ِ شهر مطرح کردند.  این نظریه بسیار ساده به نظر می‌آمد: وقتی با یک وضعیت ِ مادی ِ آسیب‌زده روبرو می‌شویم، مثل یک «پنجره شکسته» در نمای ِ یک…