یادداشت‌ها

واژه «اقلیت»، بر اساس ِ رابطه قدرتش با پیرامون، مفهومی چندگانه و متناقض است: اگر یک اقلیت، رابطه‌ای سلطه‌آمیز با پیرامون خود داشته باشد، ما با گونه‌ای اقلیت‌سالاری(الیگارشی)، سروکار داریم که اقتدارگرایانه است. اما اگر اقلیت – و اغلب…

یک سوم از زندگی ما در خواب می‌گذرد، کمی بیشتر یا کمتر. پرسش این است: آیا این «زمان»ی از دست‌رفته است یا سرچشمه‌ای برای خلاقیت؟ آیا اصولا می‌توان میان آن یک سوم خواب و این دو سوم بیداری رابطه‌ای معنا‌دار و تاثیرگذار، فراتر از نیاز‌های…

زبان، معجزه‌ای انسانی است؛ زیرا یک نظام ارتباطی زیستی با پیام‌های ساده که در نزد تقریبا همه حیوانات گونه‌ای از آن را می‌بینیم، در آن به نظامی پیچیده از نمادها، ذهنیات ِ نیک و شر، خاطرات و واژگانی رده‌بندی شده در سطح شناخت…

اگر قدرت را در دست کم در یکی از معناهایش، اِعمال اراده یک فرد یا گروه بر اراده فرد یا گروه دیگری برخلاف رضایت آنها بدانیم، می‌توانیم سلسله مراتبی از میزان خشونت قدرت‌ها تعریف کنیم: در این سلسله مراتب کمترین خشونت در «مشروع» و…

به یاد  هوشنگ ابتهاج (۱۳۰۶-۱۴۰۱) شهر ِ بارانی ِ شادمان کوچه‌های شهرت خالی‌اند. سبز و اندوهبار. در سپیده دمی که دیگر نیستی. هزاران هزار قطره اشک بدرقه‌ات خواهند کرد. شهر ِ بارانی شادمان، همه شهرهای سرزمین پهناوری که برایش شعر می سرودی،…

شهر برای اکثر مردم جایی است که در آن خانه دارند، کار کرده، یا نیازهای زیستی‌شان را تامین می‌کنند. اما شهر، بدون برخورداری از یک نظام حسی پنجگانه که پیرامون را به نظام‌شناختی ما برساند و بدون قابلیت پردازش این داده‌ها در ناخودآگاه…

خاطرت ما، در نهایت، اصلی‌ترین عناصری هستند که هویت‌مان را می‌سازند. و اگر روایتی پیوسته و شخصی از تجربه زندگی‌مان، نتوانسته باشد خاطراتی هویت‌ساز برایمان به وجود بیاورد، اغلب چاره‌ای نداریم جز آنکه به سراغ سرچشمه‌هایی دیگر برویم و چنین…

سالهای سال است، موضوعی تنش‌آمیز در جامعه ایران وجود دارد که ریشه آن در دوران مدرن به «کشف حجاب»اجباری، رضا شاه و اثرات روانی بسیار سخت آن برمی‌گردد. در آن زمان ممنوعیت حجاب، برای تقلید از غرب و ورود یک مدرنیته مصنوعی و سترون، در جامعه…

سه رنگ(۱۹۹۳-۱۹۹۴) کریشتوف کیشلوفسکی (۱۹۴۱-۱۹۹۶) فیلمساز لهستانی که موفقیت و شهرت جهانی خود را مدیون فیلم‌هایی است که در خارج از لهستان تهیه کرد و «سه رنگ» از مهم‌ترین آن‌ها بود. سینمای او در مرزهای سینمای آوانگارد و هنری و سینمای…

در «بیگانه»، شخصیت اصلی، ظاهرا آدمی «بی‌احساس» است: کسی که حتی در تشیع جنازه مادرش هم گریه نکرده؛ کسی که نه تنها یک انسان (آن هم یک عرب) را بدون هیچ دلیلی کشته است، بلکه از آن بدتر، هیچ‌گونه نشانه و تظاهری به پشیمانی از این کار…