یادداشت‌ها

دموکراسی یک شیوه حکمرانی است که مهم‌ترین مشخصه آن در حکومت بر اساس اراده «اکثریت» یک گروه جمعیتی در یک پهنه سرزمینی است. اینکه چنین جمعیت و پهنه‌ای چگونه تعیین شده‌اند؟ اینکه چه سازوکارهایی که به تعیین این «اراده» و این «اکثریت» امکان…

درباره منشاء انواع (۱۸۵۹) / چارلز داروین نام «داروین» در ادبیات عمومی غیرعلمی، به صورت «داروینیسم اجتماعی»، از قرن نوزده تا امروز پیوندی ناگسستنی با نظریه‌ای داشته که قدرت‌های سیاسی سوء‌استفاده هولناکی از آن برای «علمی» جلوه دادن…

شرایط طبقه کارگر در انگلستان (۱۸۴۵) فردریش انگلس اگر مهم ترین کتاب در تاریخ شکل گیری اندیشه های کمونیستی قرن نوزدهم و ارایه نقشه راه برای تشکیل دولت های «کمونیستی» و در واقع «توتالیتاریستی» قرن بیستم را «مانیفست حزب کمونیست» (۱۸۴۸)…

واژه «ترور» از ریشه های باستانی لاتین و یونانی یکسانی میآید که میتوان آن را به مفاهیم «ترس» و «وحشت» و «هراس» نزدیک دانست. در یونان باستان واژه «ترور» دارای معادلها و مترادفهایی است که ما را به دو معنای دیگر میرساند؛ یکی واژه «ضربه» (تروما)…

دل‌نوشته‌ای برای خسرو سینایی عکس از مهرداد اسکویی هنرمندان و نویسندگان و فیلم‌سازانی که در بیست سال اخیر برای کار بر تاریخ معاصر فرهنگ ایران با آنها رفت و آمد داشتم، اغلب انسان‌هایی عاشق بودند. اغلب، عاشق کارشان، عاشق هنرشان و عاشق…

خسرویِ سال‌های دور، جوانی خوش‌رو است و شاد و خندان. برون‌آمده از خانواده‌ای که دوستش دارد. پدری که برای او الگویی از صداقت و از‌خود‌گذشتگی است. با آرزوهایی که دیگران چندان آن‌ها را نمی‌فهمند. خسرویِ آن‌سال‌ها باید هم‌چون پدر و سنت…

معرفی و نقد مهم‌ترین و تاثیرگذارترین کتاب‌های تاریخ انسانشناسی و جامعه‌شناسی از قرن نوزدهم تا امروز (۱) مقدمه همگرایی تاریخی با میراث بزرگ فرهنگی اندیشه اجتماعی ستون هفتگی جدید «اعتماد» در همکاری با «انسان‌شناسی و فرهنگ» هر هفته با…

حق مادری (۱۸۶۱) / یاکوب باخوفن در سنت انسان‌شناسی، فمینیسم جایگاهی ویژه داشته و شاید هیچ یک از علوم اجتماعی نباشد که تا به این اندازه در خود دانشمندان و نظریه‌پردازان زن موضوع زنان را گردآورده باشد. پیشینه این امر دستکم به دوران روشنگری…

از زمانی که بیش از صد سال پیش، امیل دورکیم و حتی پیش از او، اوگوست کنت، علمی را که بعدها «جامعه‌شناسی» نام گرفت ولی در ابتدا «فیزیک اجتماعی» نامیده می‌شد، بنیان گذاشتند و تا امروز، این بحثی بنیادین و هستی‌شناختی برای همه متخصصان علوم…

گزارشی کوتاه از یک فاجعه نگاهی اجمالی به ژئوپلیتیک پیرامونی ِ خاورمیانه در آغاز قرن بیست‌و‌یکم زمانی که سران قدرت‌های رو به پیروزی در جنگ جهانی دوم – استالین، چرچیل و روزولت و سپس ترومن – در کنفرانس تهران (نوامبر و دسامبر ۱۹۴۳)، یالتا…