یادداشت‌ها

درباره فاجعه مرگ ِ ژینا امینی پس از دستگیری به وسیله گشت ارشاد به عنوان یک انسان‌شناس و یک جامعه‌شناس که تخصص عمده‌اش آسیب‌شناسی اجتماعی است، سال‌هاست هشدار می‌دهیم که شرایط ایران به صورت پیوسته به سوی آنومیک ‌شدن پیش می‌رود. در شرایط…

وودی آلن (1935) را باید بسیار فراتر از یک هنرپیشه، یک فیلمساز، یک موزیسین، ، یک نویسنده و یک شاعر، یک فیلسوف دانست: فیلسوفی با زبانی ویژه، با گزندگی و طنز ویژه یهودیان نیویورکی. هر یک از فیلم های آلن را می توان در لایه های بی‌شمار آن، با…

میخائیل گورباچف (۱۹۳۱-۲۰۲۲)، آخرین رهبر حزب کمونیست شوروی پیشین (۱۹۸۵-۱۹۹۰) و آخرین رئیس جمهور این کشور (۱۹۹۰-۱۹۹۱) روز گذشته ۳۰ اوت (۸ شهریور ۱۴۰۱) در ۹۱ سالگی درگذشت. شخصیت او و به ویژه موقعیتی که در چند سال آخر امپراتوری شوروی بر دوش…

یکی از وسوسه‌هایی که قدرت‌ها (از اشکال سلولی آنها مثل خانواده تا اشکال گسترده آنها مثل دولت) به صاحبانشان می‌دهند، تمایل بیمارگونه به انباشت (Accumulation) بدون ضابطه آن (با سوء استفاده، فساد و بی‌رحمی) آن و از آن خطرناک‌تر «تماشای» آن در…

در مورد موضوع هویت، بخش از کار مربوط به تصویب اسناد و بخش دیگر در اجرای آنهاست. ایجاد سازوکارهایی که زمینه اجرایی شدن را تضمین کند، به اندازه خود اسناد اهمیت دارد. موضوع بحث، سهمی است که هویت می­تواند در سند داشته باشد. در همین روزها،…

بوردیو، نظام فکری خود را مدیون دو سنت ِ بزرگ ِ فکری در جامعه‌شناسی است: امیل دورکیم و کارل مارکس که این دو، هرکدام مستقل از دیگری، بر محوری اساسی در نظریه اجتماعی تاکید داشته‌اند: کُنش. نکته‌ای که بوردیو همواره خود بر آن تاکید…

واحد ِ زمان-فضا، عنصری خُرد است که یک ذرّه (اتم) در ساخت ِ ملکول‌های ِ ضرب‌آهنگی یا تصادفی را در زندگی اجتماعی می‌سازد. برای درک این عنصر، باید رویکرد ِ روش‌شناسی مردمی و نظریه‌پردازانی چون هارولد گارفینکل و آرون سیکورل را به یاد…

آیا تنها گونه شناخت ِ جهان ِ پیرامونی ما، به مثابه انسان‌های «خردمند خردمند» (ساپینس ساپینس) «علم» است؟ شاید برای بسیاری از کسانی که در علوم پایه و طبیعی از ابزارهای فرهنگی و در مقام نخست، «زبان انسانی» استفاده کرده‌اند تا…

واژه «اقلیت»، بر اساس ِ رابطه قدرتش با پیرامون، مفهومی چندگانه و متناقض است: اگر یک اقلیت، رابطه‌ای سلطه‌آمیز با پیرامون خود داشته باشد، ما با گونه‌ای اقلیت‌سالاری(الیگارشی)، سروکار داریم که اقتدارگرایانه است. اما اگر اقلیت – و اغلب…

یک سوم از زندگی ما در خواب می‌گذرد، کمی بیشتر یا کمتر. پرسش این است: آیا این «زمان»ی از دست‌رفته است یا سرچشمه‌ای برای خلاقیت؟ آیا اصولا می‌توان میان آن یک سوم خواب و این دو سوم بیداری رابطه‌ای معنا‌دار و تاثیرگذار، فراتر از نیاز‌های…