یادداشت‌ها

نگاهی بر تاریخ سیاسی قرن بیستم، از نخستین انقلاب‌ها و جنگ‌های آن در روسیه و مکزیک تا آخرین سال‌های آن که ظهور بنیادگرایی‌های اسلامی و تروریسم بین‌المللی، بهانه لازم را در نخستین سال قرن بیست و یکم به پروپاگاند قدرت‌های بزرگ داد که بعد از…

در فاصله برکنار شدن رضا شاه به دلیل نافرمانی از قدرتهایی که کمتر از بیست سال پیش از آن او را با کودتایی بر سرکار آورده بودند در سال 1320، و کودتای دیگری که محمد رضا شاه، پسرش را باز به وسیله همان قدرت‌ها و تقریبا با همان سرنوشت،…

برای دورکیم، واقعیت، امری روشن بود: «چیزی» مستقل از ذهن ما. از این رو  مفهوم «شیئی کردن» امر اجتماعی به مثابه روشی «عینی» برای رسیدن به شناخت آن را مطرح می‌کرد: فاصله گرفتن و نبود ِ هرگونه پیش‌داوری ِ پژوهشگر  نسبت به آن در ذهنش. موس،اما،…

پرسش این است: آیا در جهانی که در فرایندی دائم از پیچیدگی هرچه بیشتر، گسترش و تراکم فزون‌تر، به شبکه‌ای در‌هم‌تنیده تبدیل می‌شود، باز هم نظریه‌هایی از سنخ ِنظریه «مرکز / پیرامون» ِ والرشتاین را دارای کاربرد ِواقعی دانست؟ نخست باید…

گاه، برای مثال در آنچه رسوایی «سوکال» (چرندیات ِ پسامدرن) نامیده شده، با رویکردی عوام‌گرایانه نسبت به «امر واقعی» و تعبیر ِ اجتماعی آن، روبرو بوده‌ایم: تمایلی بیمار‌گونه به در تقابل قرار دادن ِ دو شخصیت «ضد سیستم» یعنی فوکو و…

گفتگو از مهم‌ترین روش‌های مورد استفاده در پژوهش‌های ِ کیفی ِ انسان‌شناختی است. اما گفتگو به «زبان» مشخصی انجام می‌شود و هیچ زبان «جهانشمول»ی نداریم. اکثریت مطلق انسان‌ها و حتی فرهیختگان به دلایل بی‌شمار از جمله «احساس امنیت…

جرج مارکوس، انسان‌شناس آمریکایی، در سال 1986 کتاب «نوشتن فرهنگ» را همراه با جیمز کلیفورد گردآوری کرد و مجموعه‌ای از جستارهای انسان‌شناختی به انتشار رساند. در همین سال نیز «انسان‌شناسی به مثابه نقد فرهنگی» را همراه مایکل فیشر،…

دغدغه اساسی جان رالز، فیلسوف آمریکایی، نه جامعه‌ای است که در آن انسان‌ها با یکدیگر برابر باشند، بلکه جامعه‌ای که میان انسان‌ها عدالت وجود داشته باشد. چنین جامعه‌ای نیازمند دو شرط است: نخست آزادی ِ دستکم نسبی، به همه امکانات پیشرفت…

جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، به باور ادگار مورن، فیلسوف فرانسوی، در اجزاء، در کلیت و در ساختارها و میانکنش‌هایش، دائما پیچیده‌تر و در نتیجه، قابلیت درک و پیش‌‌بینی آینده در آن، هرچه بیشتر برای ما، مشکل‌تر می‌شود. در این حال…

در فرهنگ معاصر ایران، حضور حافظ،  دیوان و  اشعار او به صورت گسترده ای که امروز در همه اقشار می بینیم،  ظاهرا باید پدیده ای متاخر باشد. گرچه شیوه استناد به زبانزدها و شعر و حکایت و تمثیل در نثر فارسی  پیشینه ای طولانی دارد که با آغاز مردمی…