مرور رده

مقاله‌ها و ترجمه‌های کوتاه

چرخه بى‏‌پایان نظم و تنش (بخش اول)

تجربه اغلب ناموفق كشورهاى در حال توسعه در برقرارى نظم دموكراتيك، در سال‏‌هاى پس از جنگ جهانى دوم بارها تكرار شد. بسيارى از سردمداران جنبش‏‌هاى استقلال‏‌طلبانه و ضد‌استعمارى، زمانى كه استعمارگران را از سرزمين خويش بيرون راندند و خود در…

خشونت در دو سوى پرده

سينماى موسوم به «اكشن» پرهزينه‏‌ترين فيلم‏‌هاى چند دهه اخير را عرضه كرده است؛ فيلم‏‌هايى كه بزرگ‏‌ترين شمار تماشاگران را به‏ سوى خود كشيده و سرمايه‏‌هايى صدها برابر هزينه خود را نثار تهيه‏‌كنندگانشان كرده‏‌اند. حركت و خشونت، دو عنصر اصلى…

زنان دیروز، زنان امروز

موضوع كار زنان، چه در بُعد اقتصادى و چه در بُعد اجتماعى آن، همواره يكى از محورهاى مناقشه در علوم انسانى بوده است. تا حدود سه دهه پيش اين مناقشه، فمينيست‏‌ها و ضدفمينيست‏‌ها را در دو جبهه كاملاً مشخص قرار مى‏‌داد؛ به‏ صورتى كه گروه نخست از…

زن ایرانی: هویتی تعریف‌ناشده

نقد پسامدرن بر جامعه فراصنعتى، امروز سهمگين‏‌تر از هر زمانى پيامدهاى متناقض مدرنيته را به‏ زير سؤال برده است. موقعيت نامطمئن و مبهم انسانى مدرن كه در ميان دو قطب آشتى‏‌ناپذير قرار گرفته و بى‏‌‌آن‏كه بتواند يك‏بار براى هميشه درد و عذاب اين…

داستایفسکى و سیاست

آن‏چه در اين گفتار درباره داستايفسكى بيان خواهد شد، از رويكردى خاص حركت مى‏‌كند كه با حوزه تخصصى ما انطباق دارد؛ بنابراين، لزوماً در چارچوب مباحث ديگر در اين زمينه قرار نمى‏‌گيرد. اين رويكرد، يك رويكرد سياسى تاريخى است و نه يك رويكرد از…

زبان خاموش در کوى دوست: جاى خالى مسکوب

«... در تاريخ ناسپاس و سفله‌‏پرور ما، بيدادى كه بر او رفته است، مانندى ندارد و در اين جماعت قوادان و دلقكان، كه ماييم با هوس‌‏هاى ناچيز و آرزوهاى تباه، كسى را پرواى كار او نيست» (مقدمه‌‏اى بر رستم و اسفنديار). سخن گفتن از مسكوب با زبان و…

ژورنالیسم و آکادمیسم

نگاهى تاريخى به ‏سرعت نشان مى‌دهد كه ژورناليسم و آكادميسم خط سيرهايى بسيار متفاوت - اگر نگوييم متضاد - داشته‌‏اند كه به كاركردهاى اساسى آن‏‌ها مربوط مى‌‏شده است. با وجود اين بسيارى از دانشگاهيان حضورى فعال و تعيين‌‏كننده در عرصه رسانه‌‏ها…

لذت مقاومت‏‌ناپذیر چرخش به راست

نخستين روزهاى سال 1382 مقارن با شروع جنگ ايالات متحد امريكا و متحدانش عليه كشور عراق بود. جنگى كه در كم‏تر از يك ماه به فروپاشى ديكتاتورى صدام حسين و اشغال اين كشور انجاميد. اما امروز نزديك به يك سال پس از شروع جنگ حتى خوش‏بين‏‌ترين…

روشنفکران و قدرت

ادوارد سعيد، به‏ مثابه يك منتقد ادبى، را بايد يكى از آخرين چهره‏‌ها در زنجيره‏‌اى از روشنفكران «معترض» و يا در معنايى ديگر «متعهد» در سنت چپ دانست كه با حركت از مكتب فرانكفورت (آدورنو، هوركهايمر، ماركوزه) به ساختارگرايانى چون آلتوسر و…

انسان‏‌شناسى و موسیقى: از مردم‏‌شناسى تا مردم‌‏شناسى موسیقى‏

در تاريخ علوم انسانى ، ميان موسيقى‏‌شناسى و مردم‏‌شناسى موسيقى، همان رابطه‏‌اى وجود داشت كه مى‌توان ميان جامعه‏‌شناسى و مردم‏‌شناسى‏‌مشاهده كرد. رابطه‏‌اى كه «خود» يعنى فرهنگ خودى را، از «ديگرى» يا فرهنگ بيگانه جدا مى‏‌كرد و گوياترين شكل…