مرور رده

یادداشت‌ها

پرسش از فرهنگ (۶۹): چگونه می توان کالاهای فرهنگی تولید کرد؟

بحثی که درباره «کالایی کردنِ» تعمیم یافته زندگی انسان در دوران معاصر مطرح شده است، یکی از مهم ترین انتقادهای پسا مدرن ها را نسبت به مدرنیته و پی آمدهای آن تشکیل می دهد در این بحث، تبدیل کنشگران اجتماعی در تعبیر جامعه شناختی یا شهروندان در…

پرسش از فرهنگ(۶۸): اشرافیت فرهنگی چیست؟

در قرن نوزدهم زمانی که اندیشمند بریتانیایی، ادوارد برنت تایلر(ٍEdward Burnett Taylor) کتاب معروف خود را با عنوان «فرهنگ ابتدایی» منتشر می کرد، در حقیقت در حال انجام کاری جسورانه بود، زیرا برغم آنکه صفت «ابتدایی»(primitive) را به «فرهنگ»…

هشتاد سال و نود اثر!

تصویر: رومیسا مفیدی امسال، جلال ستاری هشتاد ساله شد، امسال نیز نودمین کتاب او به انتشار رسید؛ و برای ما این دو تداوم زمانی، این دو وفاداری به یک زندگی اخلاقی و به یک حیات علمی، حکم یک عمر واحد را دارند و هم از این روست که شاید جای آن…

پرسش از فرهنگ(۶۷): تعلق فرهنگی چیست؟

هربار از مولفه های فرهنگی سخن می گوئیم، از ساده ترین تا پیچیده ترین آنها، همچون نظام های نام گزاری، دایره های همسرگزینی، سلایق هنری، شیوه های سازمان یافتگی و مدیریت زندگی روزمره، جهان بینی های افراد و گروه های اجتماعی، نظام های تربیتی و…

پرسش از فرهنگ (۶۶): مهندسی اجتماعی و مهندسی فرهنگی به چه معنایی هستند؟

دو واژه مهندسی اجتماعی و مهندسی فرهنگی، همچون بسیاری از واژگان دیگر که تعاریف و گستره های مفهومی بسیار آشنایی در زبان های گوناگون جهان دارند، در ایران به معنای ای متفاوت و گاه کاملا به دور از آنچه در نظام های زبانی مورد اجماع هستند، فهمیده…

رویایی برای «آنها» ، کابوسی برای «ما»

جنبش «اشغال وال استریت» در «انسان شناسی و فرهنگ» انعکاس نسبتا زیادی یافت، نه به دلیل نوعی خوش باوری نسبت به «پایان قریب الوقوع سرمایه داری» و یا اتوپیاهای سوسیالیستی و بدیل های اقتصادی که به سرعت بتوانند به اجرا در بیایند: پانصد سال تغییر…

پرسش از فرهنگ(۶۵): پی آمدهای فرهنگیِ واکنش های اجتماعی چیست؟

واکنش را می توان، کنشی تعریف کرد که نه لزوما ناشی از چارچوبی عقلانی و فکر شده، بلکه حاصل، پاسخی عاطفی، احساسی و اغلب «خودکار» و دست کم «خود انگیخته» به کنشی دیگر باشد. واکنش ها در زنجیره هایی پیوستاری قرار می گیرند که می توانند دائما تداوم…

پرسش از فرهنگ(۶۴): چرا باید فرهنگ «دیگران» را شناخت؟

بسیار اتفاق افتاده است که افرادی، حتی با سرمایه فرهنگی بالا و تحصیلکرده، صریحا یا تلویحا از خود یا از فرهنگ شناسان سئوال کنند : چه لزومی دارد که «ما» فرهنگ «دیگران» را بشناسیم؟ به ویژه اگر این فرهنگ خاص «دیگران» ی باشد «دوردست». و برای…

قذافی در دوزخ یا دستمالی که به دور انداخته شد!

صحنه دستگیری و کشته شدن دیکتاتور لیبی، صحنه رقت انگیزی است: کالبدی خونین، بدنی که گویی هنوز چند لحظه پیش از روانه شدن به گورستان بازندگان تاریخ، امپراتوری فراموشی و دوزخ دیکتاتورها، چندان به این امر باور ندارد؛ بدنی که نمی تواند بپذیرد…

پرسش از فرهنگ (۶۳): «انحطاط فرهنگی» چیست؟

تصویر: گوبلز، وزیر تبلیغات دولت فاشیستی هیتلر مفهوم و واژه «انحطاط فرهنگی»، همچون بسیاری دیگر از واژگان مفهومی در زبان فارسی جدید به کار می روند، بدون آنکه نه چندان نیازی به شناخت تبارشناسی و ریشه های آنها احساس شود و نه حتی لزومی به…