مرور رده

یادداشت‌ها

واژگان یک فرهنگ(۴): «آپارتمان» : زیستن «میان زمین و آسمان»

آپارتمان نشینی (و تمام تبعات «خودنمایانه» فضای خانگی جدید: آشپزخانه «اوپن»، «شومینه»، «سرویس بهداشتی») از اواخر دهه 1350 و به دلایل گوناگون از جمله تغییرات اساسی شیوه زندگی که در طول سال های دهه 1350 و 1360 اتفاق افتاد، به شیوه ای رایج در…

واژگان یک فرهنگ(۳): «خانه» : وداع با «چهاردیواری»

در فرهنگ ایرانی ، واژه «خانه» دارای ریشه ای باستانی است که در سطح زبان نیز بازتاب داشته و به خانوار و خانواده و بیشتر از آن به جای و مکان مربوط می شود. در حقیقت در نظام شناختی فرهنگ ایرانی، فضای خانه و مفهوم خویشاوندی در فضا با یکدیگر به…

واژگان یک فرهنگ(۲): «پیکان»:ظهور و سقوط یک «افتخار ملی»

با افزایش درآمد نفتی ، شعار «هر ایرانی، یک پیکان»، از دهه 1340، مطرح شد. پیکان- تا اندازه ای روی الگوی «ماشین مردمی»(فولکس واگن، فیات و سیتروئن)- بر اساس یک راهبرد سیاسی، یکی از ستون های اصلی ساخت طبقه متوسط جدید شهری تصورمی شد. طبقه ای نه…

واژگان یک فرهنگ(۱): «خودرو»: پیاده ها و سواره ها

هر چند، ورود خودروهای خارجی به ایران از ابتدای قرن بیستم آغاز شده بود، تا نیم قرن بعد یعنی تا سال های پس از جنگ جهانی دوم (دهه 1320 و 1330) داشتن یک اتوموبیل، امری «اشرافی» به حساب می آمد و شهرهای هنوز معدود و کوچک کشور، هر چند برخی از آنها…

نوروزنامه ۱۳۹۱

ناصر فکوهی / مدیریت انسان شناسی و فرهنگ گفتم زمان عشرت دیدی که چون سر آمد / گفتا خموش حافظ کاین غصه هم سر آید امروز، زیستن و شاد زیستن، گریز از انفعال و نومیدی، دیگر نه یک «اتفاق» است و نه یک «شانس»، بلکه جدالی روزمره و وظیفه ای حیاتی…

۲۹ اسفند و نزاع «حمامی ها»

هر سال در هفته آخر اسفند، فرصتی پیش می آید که همزمان با روز ملی شدن صنعت نفت، یعنی تاریخی عظیم که سرنوشت مردم ما و کشور ما را تغییر داد و با حفظ لااقل اندکی از این ثروت خداداد برای مردم ما و خارج کردن آن از دست کمپانی های بزرگ نفتی غربی…

پرسش آخر و آغازی جدید : چرا باید از فرهنگ انتظار پاسخ داشت؟

پرسش آخر این ستون، پرسشی متناقض نما است: پرسشی که می توانست و می تواند اولین پرسش نیز باشد: اینکه چرا ما بر آن هستیم که پاسخ های فرهنگی لزوما دارای برتری بر سایر پاسخ ها دارند، مثلا نسبت به پاسخ های سیاسی، اقتصادی، فلسفی و غیره. شاید ابتدا…

مرگ بانوی سووشون

... گریه نکن خواهرم. در خانه‌ ات درختی خواهد رویید و درخت‌ هایی در شهرت و بسیار درختان در سرزمینت ... و باد پیغام هر درختی را به درخت دیگر خواهد رسانید و درخت‌ ها از باد خواهند پرسید: در راه که می‌ آمدی سحر را ندیدی؟...! ... ... در این…

پرسش از فرهنگ (۷۷): چرا نیاکان خود را ستایش می کنیم؟

احترام به «نیاکان» پدیده ای است تقریبا جهانشمول که در اکثر قریب به اتفاق فرهنگ های مطالعه شده در قرن بیستم از فرهنگ های غیر اسکان یافته (عشایری، قبیله ای و غیره) و روستایی و شهری در کشورهای در حال توسعه گرفته تا فرهنگ های شهری بسیار…

جدایی ما از جهان

ایرانیان بسیارى در سرتاسر جهان در حال تماشاى این لحظه‌اند. و گمان دارم خوشحال‌اند. نه فقط به خاطر یک جایزه‌ى مهم یا یک فیلم یا یک فیلمساز. آن‌ها خوشحال‌اند چون در روزهایى که سخن از جنگ، تهدید، و خشونت میان سیاستمداران در تبادل است نام…