ابتذال شرارت

رویکرد متعارف نسبت به موضوع «شر»، به صورتی ژرف و گسترده با مفهوم «ممنوعیت» و «گناه» پیوند خورده است. هر چند «گناه اولیه» در سنت مسیحایی – یهودی، به سرپیچی از فرمان خداوند در ممنوعیت خوردن میوه ممنوعه (دانش) و خروج از موقعیت معصومیت بهشتی و…

پرویز ِ ما : از رنجی که می کشیم!

(متن کامل) نخستین بار که پرویز کلانتری را در خانه یکی از دوستان دیدم، بسیار زود برایم خاطرات کودکی ام زنده شدند. به او پیشنهاد گفتگوهایی در چارچوب «پروژه انسان شناسی تاریخی فرهنگ مدرن ایران» را دادم که بدون تامل و با شادی استقبال کرد.…

لبخندی برای مادر بزرگ!

فرانسواز هریتیه، یکی از مهم ترین چهره های علمی فرانسه و جهان در حوزه انسان شناسی است. او شاگرد مستقیم کلود لوی استروس و نخستین جایگزین او در کرسی ریاست آزمایشگاه انسان شناسی اجتماعی کلژ دو فرانس بود. در سال 2012، هریتیه کتابی منتشر کرد با…

انسان شناسی آسیب های روزمره (۸): بدبینی

بدبینی که می توان آن را یکی از واژه های عام برای برگردان واژه تخصصی پارانویا، در نظر گرفت تا ما را به آسیب فردی و اجتماعی مربوط به آن هدایت کند، یکی از اختلالات روانی (نروز) رایج است . این آسیب حدودا 2 تا 3 درصد از افراد جوامع انسانی را به…

انسان شناسی آسیب های روزمره(۷): گزاف گویی

هانری برگسون، فیلسوف فرانسوی، در کتاب معروفش «خنده» (1899) گزافه گویی را چنین تعریف می کند: « سخن گفتن از چیزهای کوچک، به گونه ای که گویی چیزهایی بزرگ هستند، را می توان به صوتی عام، گزاف گویی نامید». پرسش آن است که کنشگر اجتماعی که دست به…

آیا مردم باید “باخ” و “بتهوون” گوش بدهند؟

نگاهی انتقادی به رابطه فرهنگ «فاخر» و فرهنگ «مبتذل» مرضیه جعفری / مهران هژبر گفتگو ناصر فکوهی با سایت فرارو "خط کشی میان چیزی که فرهنگ «فاخر» نامیده شود و چیزی که فرهنگ «مردمی» نام می‌گیرد، با قاطعیتی که ما انجام می‌دهیم دیگر در…

تابوتی که روی دست ما ماند!

جوانی می میرد؛ خواننده ای محبوب و مردمی؛ با مرگی دردناک و زودرس که همه انتظارش را می کشیدند. دوستان و هوادارانش در خیابان های شهر او جمع می شوند تا او را بدرقه کنند؛ و نه فقط دوستدارانش، بلکه بسیاری ازکسانی که از دور یا نزدیک حتی برای…

انسان شناسی آسیب های روزمره (۶): حسادت

در ریشه شناسی واژه حسادت (jalousie) در زبان عربی و زبان های لاتین نوعی تضاد دیده می شود هر چند معانی آنها در نهایت به یک مفهوم می رسد. در عربی، حسادت که جزو منفی ترین صفات قلمداد شده است و به نوعی انگل که به جان انسان می افتد تعبیر شده است…

قانون گرایی، سقوط اخلاقی و فسا: گفتگو با ناصر فکوهی

الهه اسلامی نصیحت، نتیجه‌ای جز سقوط اخلاقی ندارد، زیرا مردم نه به نصایح بلکه به کنش‌های واقعی می‌نگرند. فسادهای مالی کلان در سال‌های اخیر نیز بر رفتار مردم بی تأثیر نبوده‌است. به خصوص که جزئیات پرونده‌های تخلفات مالی معمولا در هاله‌ای از…

پدیده خودنمایی گسترده اجتماعی در ایران: گفتگو با ناصر فکوهی

امین یگانه / شرق زمانی که از فردگرایی سخن می‌گوییم باید دقت داشته باشیم که آن را با خودمحورگرایی اشتباه نگیریم. آنچه شما به آن فردگرایی افراطی می‌گویید، بیشتر واژه‌ای عام و مبهم است. بهتر است ابتدا واژگانمان را روشن‌تر بیان کنیم.…