مرور رده

یادداشت‌ها

پرسش از فرهنگ (۲۶): آیا فرهنگ به سلسله مراتبی شدن جامعه دامن می زند؟

اسطوره برابری انسان ها، ذاتا و خارج از اراده خود از لحاظ بیولوژیک با یکدیگر نابرابرند، اما فرهنگ می تواند با سازوکارهای بی شمار خود ، از جمله با دخالت های بیولوژیک و ابزاری خود، این نابرابری ها را تشدید یا کاهش دهد. بنابراین «برابری» یک…

پرسش از فرهنگ(۲۵): فرهنگ و جنون

فهرست هنرمندان بزرگی که در مرزهای «جنون» قرار داده شده و یا در طبقه بندی های متعارف عمومی و یا تخصصی به شکلی روشن درون آن قرار گرفته اند، فهرستی طولانی و درخشان است: از وان گوگ تا آنتون آرتو بر فهرستی جای دارند که ما را وا می دارد از خود…

پرسش از فرهنگ(۲۴): آیا با برنامه ریزی می توان «واپس ماندگی فرهنگی» را با سرعت از میان برداشت؟

واپس ماندگی فرهنگی آنچه واپس ماندگی فرهنگی نامیده شده و گاه در اصطلاحی رایج تر اما غیر علمی تر «عقب ماندگی» فرهنگی نامیده می شود امروزه در هیچ یک از این دو واژه مورد تایید فرهنگ شناسان نیست. ابتدا تلاش کنیم این دو واژه را تعریف کنیم.…

پرسش از فرهنگ(۲۳): آیا تکثر فرهنگی ممکن و مثبت است؟

یکسانی و تفاوت بحث تکثر فرهنگی (multiculturalism) تقریبا همزمان با بالا گرفتن مباحث مربوط به جهانی شدن آغاز شد اما ریشه آن در مناقشاتی بود که پس از جنگ جهانی دوم در کشورهای توسعه یافته بر سر چگونگی جای دادن «اقلیت » ها در فرهنگ های ملی…

پرسش از فرهنگ(۲۲): نظام دانشگاهی باید چه رابطه ای با فرهنگ داشته باشد؟

فرهنگ عمومی و فرهنگ تخصصی دانشگاه ها در مفهوم کنونی خود ، نهادهایی جدید به حساب می آیند که عمر آنها همچون نظام آموزش عمومی، چندان از تاسیس ددولت های ملی فراتر نمی رود، هر چند پیشینه تاریخی آنها به گذشته های بسیار دور می رسد. شواهد تاریخی…

پرسش از فرهنگ (۲۱): آیا نام ها و نام گذاری می توانند تاثیری بر شکل و محتوای پدیده های فرهنگی داشته…

نام ها و فرهنگ نام و نام گذاری(name and naming) از مهم ترین فرایندهایی هستند که در نظام زبان به مثابه نظامی شناختی وجود دارد، زیرا به انسان امکان می دهند که از طریق طبقه بندی اشیاء و مفاهیم آنها وارد نظام های رده بندی کرده و نه تنها…

پرسش از فرهنگ(۲۰): آیا شرایط بحرانی مانعی برای رشد فرهنگی است؟

آپولون و دیونیزوس قرن بیستم، از هر لحاظ که آن را در نظر بگیریم، یکی از بحرانی ترین قرون تاریخ شناخته شده انسان به شمار می رود. این قرن، قرن انقلاب ها، شورش ها، ایدئولوژی های تندروانه، کشتارهای جمعی، جنگ های بزرگ جهانی و چنگ های بی پایان…

پرسش از فرهنگ(۱۹): آیا دیجیتالی شدن سبب فقر فرهنگی می شود؟

تصویرِ نوشتار در ابتدای دهه 1980، هنگامی که هنوز انقلاب اطلاعاتی و مفهوم شبکه ای شدن و دیچیتالی شدن جهان، چندان مطرح نبودند، رولان بارت، فیلسوف و منتقد ادبی فرانسه، در کتاب «امپراتوری نشانه ها»ی خود از «بمباران نشانه ها» نسبت به انسان ها…

ایدئولوژیزه کردن جامعه و تغییر فرهنگی: گفتگو با ناصر فکوهی

هادی حسین نژاد، ایلنا مقوله فرهنگ یکی از پیچیده‌ترین مقولات بشری در جوامع مختلف است. در این گفتگو قصدمان طرح سوالاتی پیرامون ویژگی‌های «فرهنگ» و تغییرپذیری آن در شرایط مختلف و البته بررسی تغییرات و تحولات فرهنگی ایران در دوره‌های لااقل…

پرسش از فرهنگ(۱۸): آیا بدن یک پدیده فرهنگی است؟

کالبد دست نایافتنی اگر در قرن نوزده و با حرکاتی هنری چون امپرسیونیمسم، فوویسم و اگسپرسیونیسم، بدن به موضوعی اساسی برای مجادلات هنری تبدیل شد، در حوزه علوم این موضوع در چارچوب های بسته و نفوذ ناپذیر آناتومی، فیزیولوزی و پزشکی محصور بود و…