یادداشت‌ها

درگذشت اندیشمند و بزرگمرد زبان و ادب ایران اسماعیل سعادت (۱۳۰۴-۱۳۹۹) روز دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۹ ایران یکی از ارزشمندترین اندیشمندان و در همان حال یکی از الگوهای کم‌مانند اخلاق و کار و زحمت و انسانیت در یک زندگی فرهنگی را از دست داد:…

درباره منوچهر طیاب پاره ای از کتاب «همراه با باد» اثر ناصر فکوهی طیاب، یهودی سرگردان چهار گوشه‌ی ایران از دل کویر تا کوه‌های زاگرس. همراه با باد. «آرزوهایی بیکران و نگاهی مشتاق به افق دوردست و خانه». آب، باد و خورشید و خاک. گرمایی…

طیاب هم رفت… دلنوشته ای برای منوچهر طیاب وقتی دوستی می‌میرد، ولو آنکه در سنین بالا و ولو آنکه انتظار مرگش را داشته باشی؛ و ولو آنکه حتی در شرایطی آنقدر دردناک باشد که آرزو داشته باشی زودتر از جهان برود تا از این دردهای جانکاه خلاص…

طیابی که بود، طیابی که خواهد بود… / دلنوشته ای برای منوچهر طیاب مرگ پایان حیات فیزیکی همه انسان‌‌ها و آغاز حیاتی دیگر در کیهان و جهان است. حیاتی دیگر هم در تمام ذرات فیزیکی عالم، و هم به مثابه بخشی از فرهنگ و خاطره افرادی دیگر: یک…

دموکراسی یک شیوه حکمرانی است که مهم‌ترین مشخصه آن در حکومت بر اساس اراده «اکثریت» یک گروه جمعیتی در یک پهنه سرزمینی است. اینکه چنین جمعیت و پهنه‌ای چگونه تعیین شده‌اند؟ اینکه چه سازوکارهایی که به تعیین این «اراده» و این «اکثریت» امکان…

درباره منشاء انواع (۱۸۵۹) / چارلز داروین نام «داروین» در ادبیات عمومی غیرعلمی، به صورت «داروینیسم اجتماعی»، از قرن نوزده تا امروز پیوندی ناگسستنی با نظریه‌ای داشته که قدرت‌های سیاسی سوء‌استفاده هولناکی از آن برای «علمی» جلوه دادن…

شرایط طبقه کارگر در انگلستان (۱۸۴۵) فردریش انگلس اگر مهم ترین کتاب در تاریخ شکل گیری اندیشه های کمونیستی قرن نوزدهم و ارایه نقشه راه برای تشکیل دولت های «کمونیستی» و در واقع «توتالیتاریستی» قرن بیستم را «مانیفست حزب کمونیست» (۱۸۴۸)…

واژه «ترور» از ریشه های باستانی لاتین و یونانی یکسانی میآید که میتوان آن را به مفاهیم «ترس» و «وحشت» و «هراس» نزدیک دانست. در یونان باستان واژه «ترور» دارای معادلها و مترادف هایی است که ما را به دو معنای دیگر میرساند؛ یکی واژه «ضربه»…

دل‌نوشته‌ای برای خسرو سینایی عکس از مهرداد اسکویی هنرمندان و نویسندگان و فیلم‌سازانی که در بیست سال اخیر برای کار بر تاریخ معاصر فرهنگ ایران با آنها رفت و آمد داشتم، اغلب انسان‌هایی عاشق بودند. اغلب، عاشق کارشان، عاشق هنرشان و عاشق…

خسرویِ سال‌های دور، جوانی خوش‌رو است و شاد و خندان. برون‌آمده از خانواده‌ای که دوستش دارد. پدری که برای او الگویی از صداقت و از‌خود‌گذشتگی است. با آرزوهایی که دیگران چندان آن‌ها را نمی‌فهمند. خسرویِ آن‌سال‌ها باید هم‌چون پدر و سنت…