پرسش از فرهنگ(۵۶): آیا زبان مادری وجود دارد؟

شاید این پرسش در نگاه نخست به نظر بیش از اندازه «بی معنا» بیاید، زیرا در برابر آن این گزاره به ظاهر بدیهی مطرح می شود که از آنجا که هر انسانی از مادری زاده شده و این مادر نیز زبانی دارد، بنابراین هر انسانی دارای یک زبان مادری و فرهنگی است…

روند خشونت های اجتماعی در جامعه ما: گفتگو با ناصر فکوهی

هادي حسيني نژاد 1- شاید تنها معیار و شاخصه‌ای که می‌توان پدیده‌های اجتماعی را با آن سنجید، مقایسه‌ی وضعیت پدیده‌ها در بازه‌های زمانی مختلف باشد. با این اوصاف؛ اغلب پژوهشگران و متخصصان امر معتقدند بی‌اخلاقی‌های اجتماعی در طول سه‌دهه‌ی…

پرسش از فرهنگ (۵۵): فرهنگ بین جنسیتی چیست؟

فرهنگ بین جنسیتی  را می توان به مجموعه روابط، کنش ها، ذهنیت هایی اطلاق کرد که در یک جامعه مشخص میان دو جنسیت مونث و مذکر وجود دارند و بنا بر فرایندهای خاص آن جامعه شکل گرفته و تغییر و تحول می یابند. باید توجه داشت که فرهنگ جنسیتی  لزوما با…

پرسش از فرهنگ(۵۴): بازنمایی فرهنگی چیست؟

جهان بیرونی به صورت مستقیم در ذهن و اندیشه ما وارد نشده و ثبت نمی شود. در یک معنا جهان بیرونی اصولا برای ما غیر قابل درک است: چگونه می توان میلیاردها مشخصه این جهان از مشار و طیف بی پایان رنگ ها، تا چهره ها، تا پدیده های طبیعی، تا اقلیم ها…

پرسش از فرهنگ (۵۳): هویت فرهنگی چیست؟

هیچ فرد و به خصوص هیچ گروه اجتماعی نمی تواند وجود داشته باشد مگر آنکه خود یا دیگران برای وی یک یا چند «هویت فرهنگی» تعریف کرده باشند و او بتواند خود را خواسته یا ناخواسته بازشناسایی کند. بدین ترتیب منظور از هویت فرهنگی، مجموعه ای از مولفه…

پرسش از فرهنگ (۵۲): رابطه اخلاق و فرهنگ جیست؟

اخلاق در هر جامعه ای به مجموعه ای از فرایندها، باورها، ارزش ها و کنش های اجتماعی اطلاق می شود که بتوانند از خلال فرایند آموزش غیر رسمی (تربیت) و رسمی (آموزش مدرسه ای) به افراد منتقل شده و آنها را برای مشارکت و جای گرفتن در جامعه به مثابه یک…

همه چیز رنگ و بوی سیاسی دارد: گفتگو با ناصر فکوهی

ایمان گنجی اشاره: ناصر فکوهی، جامعه‌شناس و انسان‌شناس معاصر، سال 1335 در تهران متولد شد. فکوهی دانشیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، مدیر تارنمای پربازدید انسان‌شناسی و فرهنگ و عضو انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی و…

پرسش از فرهنگ(۵۱): فروپاشی فرهنگی به چه معناست؟

در قرن نوزدهم یکی از مباحث بغرنج و پرسش های اساسی مطرح برای متفکران ، اندیشیدن به دلایل فروپاشی تمدن های بزرگ بود و از لحاظ تاریخی مصداق این فروپاشی ها را در دو تمدن باستانی ایران و رم می دیدند که به وسیله مردمانی از سطوح فرهنگی و با…

توسعه پایدار شهری در ایران

برخلاف برخی دیگر از کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای عربی منطقه خاور میانه پدیده زاغه نشینی شکل بسیار گسترده و بسیار حادی ندارد اما می توان به سرعت در قالب بافت های فرسوده شهری و شکل گیری محله ها و شهرک های اقماری غیر رسمی موقعیت های غیر…

پرسش از فرهنگ (۵۰): آیا فرهنگ روستایی در تقابل با فرهنگ شهری قرار دارد؟

یکی از مقدمات انقلاب صنعتی در اروپا، ورشکستگی روستائیان فقیر و متوسطی بود که به دلیل شدت فقر و برای آنکه صرفا زنده بمانند چاره ای نداشتند که یا سر به جنگل ها بگذارند و در آنها به مثابه شورشیانی در برابر اشرافیت پنهان شوند و زندگی خود را با…