مرور برچسب

استعمار

مفاهیم فرهنگی در مدرنیته متاخر(دو): استعمار‌زدگی/Coloniality

استعمار پیشینه چند صد‌ساله‌ای در علوم انسانی دارد اما تعابیر و واژگان جدیدی که در این زمینه ساخته شده‌اند و آن را نه تنها در قالب یک موضوع تاریخی، بلکه به امری مورد مطالعه بدل کرده‌اند، بسیارند که به بحث‌ها و مناقشات فکری زیادی دامن زده‌ و…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۶۹): در تاروپود فرهنگ‌ها و موقعیت ما

ژرژ اورول در اثر به‏‌يادماندنى خود 1984 دنيايى تيره را به تصوير مى‏‌كشد كه زير سلطه چند قدرت توتاليتر حكومت مى‏‌شود و در آن مفاهيمى چون «حقيقت»، «اخلاق»، «شرافت»، و غيره نه فقط به مفاهيمى كاملاً نسبى بدل شده‏‌اند كه بنابر منافع مقطعى…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۶۱):همسازی و تعارض در هویت و قومیت

حال چنانچه به بحث حقوق بشر به مثابة يكي از اين جهانشموليت‌ها بازگرديم، مسئله بغرنجي بيشتري به خود مي‌گيرد. آيا انسان‌شناسان مي‌توانند به نام تفاوت و هويت فرهنگي از زير پا گذاشته شدن حقوق بشر به گونه‌اي كه در پروژة روشنگري و انقلاب‌هاي…

جهانى‏‌شدن و فرهنگ / نقد کتاب / بخش دوم

فصل دوم كتاب به تشريح جهانى‏‌شدن به‏ مثابه «مدرن شدن» اختصاص دارد. در اين‏جا اين پرسش مطرح است كه آيا جهانى‏‌شدن بر پديده مدرن‏‌شدن انطباق دارد؟ و آيا پيامدى از آن به‏‌شمار مى‏‌رود يا گسستى از آن است؟ به نظر مى‏‌رسد مكث و ترديد نويسنده بر…

دویست سال گفتمان ارتجاع

دويست سال استدلال عليه ترقى‏خواهى كتاب خطابه ارتجاع: انحراف، مخاطره، بيهودگى (1991) اثر آلبرت هيرشمن (ترجمه محمد مالجو، شيرازه، 1382.) در هفت فصل و 210 صفحه به همراه فهرستى از اعلام در پايان آن، منتشر شده است. هيرشمن، اقتصاددان و متخصص…

پایان دیکتاتورى‌‏ها، آغاز دزدسالارى‏‌ها

يازده سپتامبر، تنها يادآور حمله تروريستى معروف در نيويورك نيست، بلكه دقيقاً سالگرد روزى در سى سال پيش از آن نيز هست: كودتاى شيلى و ديكتاتورى نظاميان (1973 - 1998) كه بيلان رسمى آن بيش از 3000 كشته و ناپديد شده و 35000 نفر شكنجه‌دیده بوده…

پاره‌ای از یک کتاب(۱۲۷): در تار و پود فرهنگ و موقعیت ما

ليلا ابولغد، انسان‏‌شناس امريكايى، تحصيل‏كرده هاروارد، و استاد دانشگاه كلمبيا در نيويورك، از ميراث فرهنگى دوگانه‏‌اى بهره برده‏‌است: پدر او ابراهيم ابولغد نويسنده‏‌اى فلسطينى و مادرش ژانت ابولغد نيز يك انسان‏‌شناس سرشناس امريكايى است. ليلا…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۰۸):صد و یک پرسش از فرهنگ

مفهوم توسعه با الگوبرداری و بازسازی کمابیش روشنی از ایدئولوژی استعماری منتها با افزودن گفتمان و ایدئولوژی تطوری فناوری نوین و نظریه «نوسازی» وارد میدان شد و موضوع توسعه را به صورت تا حدی حتی جبرگرایانه در بعد اقتصادی – فناورانه آن مطرح کرد.…

لذت مقاومت‏‌ناپذیر چرخش به راست

نخستين روزهاى سال 1382 مقارن با شروع جنگ ايالات متحد امريكا و متحدانش عليه كشور عراق بود. جنگى كه در كم‏تر از يك ماه به فروپاشى ديكتاتورى صدام حسين و اشغال اين كشور انجاميد. اما امروز نزديك به يك سال پس از شروع جنگ حتى خوش‏بين‏‌ترين…

روشنفکران و قدرت

ادوارد سعيد، به‏ مثابه يك منتقد ادبى، را بايد يكى از آخرين چهره‏‌ها در زنجيره‏‌اى از روشنفكران «معترض» و يا در معنايى ديگر «متعهد» در سنت چپ دانست كه با حركت از مكتب فرانكفورت (آدورنو، هوركهايمر، ماركوزه) به ساختارگرايانى چون آلتوسر و…