مرور رده

یادداشت‌ها

مصرف فرهنگ

مهم‌ترین مناقشه‌ای که از قرن نوزدهم تا امروز بر محور واژه « فرهنگ» وجود داشته است به این اصل اساسی بر می‌گردد که آیا می‌توان و باید فرهنگ را در معنای اروپایی آن در قرن هجده و نوزده به مفهوم درجه خاصی از سازمان‌یافتگی اجتماعی در نظر گرفت که…

سنت

درک متعارف از سنت عموما یک درک محدود و کلیشه‌ای است که این مفهوم را در قالبی گذشته‌نگر و پدیده‌هایی پشت سر گذاشته شده، تعریف می‌کند. این درک را باید ناشی از بروز و تداوم یافتن گفتمان مدرنی دانست که اغلب همراه با عناصر دولت‌های ملی جدید و…

طبیعت و فرهنگ

رویکرد اروپایی که امروز از خلال فرایند جهانی شدن خود را به سراسر جهان تعمیم داده است، رابطه طبیعت و فرهنگ را رابطه‌ای دوگرایانه (dialogical) تصور می‌کند که در آن نه فقط با تقابل و رودررویی این دو پدیده روبرو  هستیم بلکه این تقابل شکل گسست…

زبان

امروز دیگر تقریباً نمی‌توان کسی را در حوزۀ علوم انسانی یافت که زبان را صرفاً به یک ابزار و یک رسانۀ ارتباطی تقلیل دهد و تزهایی که این قابلیت را ظرف اصلی اندیشیدن، انباشت فکری و تحلیل می‌دانند کاملاً غالب هستند، هرچند نمی‌توان این را نیز…

چهره

ابـزار اسـاسی انسان در بیان احـســـاس‌هـــا و عــواطــف و اندیشه‌هایش، زبان است و در عین حال همین ابزار نماد‌ساز مهم‌ترین نقش را در ثبت وقایع و تجربیات حـسـی ، در ذخیـره و انبـاشـت اندیشه‌ها و در توانایی بخشیدن به انسان در تصور و خیال،…

استعمار (بخش دوم)

وظیفه و رسالت انسان‌شناسی در این میان  لااقل دارای دو بُعد است: بُعد نخست به  دفاع از حقیقت تاریخی باز می‌گردد که از این لحاظ انسان‌شناسان  تلاش می‌کنند  مطالعات و پژوهش‌های خود را با تاریخ‌شناسان هماهنگ کنند:  بازنویسی تاریخ استعمار در…

توهم و هویت

کدام هویت در ایران قوی‌تر است: هویت قومی یا هویت محلی غیر قومی؟ ابتدا بر یک واقعیت که شاید برای بسیاری از ایرانیان روشن نباشد، تأکید کنیم: ایران کشوری است که تداوم تاریخی خود را بیش از آنکه مدیون ساختارهای فرهنگی–زبان شناختی و سازوکارهای…

استعمار (بخش اول)

ابهام در مفهوم «استعمار» از ریشه‌های عمیق خود این واژه آغاز می‌شود: چه این مفهوم را در زبان‌های اروپایی بگیریم و چه آن را در زبان خودمان دنبال کنیم با یک  واقعیت روبرو می‌شویم، اینکه این واژه در شکل کنونی‌اش، دارای نوعی تضاد…

مارسل موس: فنون کالبدى

در تاريخ انسان‌‌‏‌شناسى، مارسل موس، متفكر برجسته فرانسوى، پيش از هر چيز شخصيتى بنیان‌‌گذار دراین حوزه علمى و استادى بود كه شاگردان معروف او كلود لوى استروس ، ميشل ليريس و آندره لوروا گوران خود به پايه‌‏هاى استوار انسان‏‌شناسى…

پاره‌های اندیشه و هنر (۳۱): میشل مافزولی/کالبد نشانه‌وار

برگردان ناصر فکوهی زندگی اجتماعی همانگونه که بارها اشاره شده است، بدون وجود یک پهنۀ گستردۀ نماد‌شناسی امکان‌پذیر نیست. دورکیم در این مورد بر آن تأکید دارد که «نشانه‌‌های مادی یا بازنمود‌های تجسم‌یافته» در زندگی اجتماعی جایگاهی خاص دارند.…