یادداشت‌ها

بدون اغراق شاید حتی یک در صد از اندیشمندان، متخصصان، مسئولان، روانشناسان، رهبران سیاسی و نظامی باورمند و محکم  هر دو حزب در آمریکا و متحدان بزرگ این کشور در جهان، پیش‌بینی پیروزی ترامپ، آن هم در چنین ابعادی را نمی‌کرد؛ زیرا این پیروزی در…

یادداشتی درباره جدیدترین توهین به زنده‌یاد مهسا امینی از زبان یک «استاد دانشگاه» همه به یاد داریم که دو سال پیش، قربانی شدن یک دختر جوان کُرد، مهسا امینی، نه فقط جان ارزشمند جوانی در آستانه شکوفایی را بدون هیچ‌دلیلی جز شرارت و بی‌کفایتی،…

مفهوم نژاد در فرهنگ‌های انسانی تمرکز کاملاً مشخص و روشنی بر خصوصیات بیولوژیک انسان‌ها و در میان این خصوصیات بر بخشی از آن‌ها که می‌توان برونی‌ترین مختصات انسان‌ها نامید داشته است: رنگ پوست، شکل کلی و اجزاء چهره، اندام‌ها، مو ... به همین…

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به خصوص جامعۀ معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش که جامعۀ معاصر، تا چه حد حق دارد در تولید فرهنگی اعضای خود دخالت کند، پاسخ دهیم. تأکید بر معاصر بودن جامعه، ضرورت یک تفکیک را…

یکی از نکات بسیار قابل توجهی که در تاریخ روشنفکری ایران دیده می‌شود و البته در جهان سوم بی‌نظیر نیست اما کم‌نظیر است؛ و در همان حال گسستی عمیق را با تاریخ روشنفکری در غرب نشان می‌دهد، نفرت بیمارگونه‌ای است که نسبت به پدیده‌ای به نام «چپ‌ها»…

اگر بگوییم نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر 2024(پاییز 1403) می‌تواند سرنوشت جهان را دگرگون کند، از زبان و موقعیت ما، شاید مبالغه‌آمیز و مضحک به نظر بیاید؛ شاید نیز مخاطبان به این بیاندیشند که در اینجا نوعی  تاکید وسواس‌آمیز بر…

مفهوم بیگانه در انسان‌شناسی با واژگانی همچون «دیگری» و «غریب» مترادف است. شکل‌گیری هویت‌های فردی یا جمعی همواره از خلال فرایندهایی می‌گذرد که می‌توان به آن‌ها فرایندهای تفاوت‌گذاری یا تمایز و فاصله‌گذاری نام داد، منظور فرایندهایی هستند که…

پهنه ایران با تاریخ سه هزار ساله‌اش، با تمام ماجراهای تلخ و شیرین و بیشتر تلخ تا شیرینش، همیشه امیدی بزرگ را در دل همه دوستدارانش پایدار نگه داشته است: امید به یک نوزایی. یک نوزایی که بارها در این تاریخ هزاران ساله، بسیار به…

مفهوم قانون همچون بسیاری دیگر از مفاهیمی که ما در حوزۀ عمومی و یا در علوم انسانی و اجتماعی با آن‌ها سر و کار داریم ریشه در دانش دین‌پژوهی دارد. نخستین قانون در اکثر ادیان بزرگ، قانون الهی است که پیامبران حامل آن بوده‌اند. ادیان به صورت‌های…

امروز وجود یک جریان قدرتمند فرهنگی در جهان به همان اندازه محسوس است که فرایندهای عمومی جهانی شدن. این جریان را برخلاف دهه‌های 1960 و 1970 و حتی 1980 دیگر نمی‌توان جریانی صرفاً فمینیستی نامید، هرچند که بدون شک ریشه‌های این جریان را…