مرور رده

یادداشت‌ها

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۴۳): زبان و سرکوب

رولان بارت زبان را فاشیستی می‌داند زیرا بر آن است که این نهاد نه فقط امکان بیان به آنچه قابل بیان است را می‌دهد، بلکه حتی بیشتر از آن‌، ابزاری است برای واداشتن کنشگران اجتماعی به بیان آنچه ناچار به بیانش هستند و برعکس آنچه را باز هم برغم…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۴۲): گفتمان سیاسی و سازمان اجتماعی

گفتمان سیاسی در دو منشاء متفاوت و در دو جهت مخالف یکدیگر، به کنش‌های اجتماعی شکل داده و آن‌ها را هدایت می‌کند: قدرت و ضد‌قدرت. هر یک از این دو نیز عموما نه یکپارچه  در زمان و مکان بلکه به شدت دگرگون‌شوند و پویا با راه‌ها و پل‌هایی میان…

درآمدی بر حق اندیشیدن به مثابه یک دستاورد دموکراتیک

پیشگفتار دکتر ناصر فکوهی بر کتاب خانم زهره روحی عنوان:جستارهایی از تاریخ فرهنگی اندیشگی (تجربه هایی از ایران، غرب و شرق) جلد اول : از بهشت و دوزخ تا درآمدی بر عصر عقلانیت جلد دوم : مالکیت خصوصی، آگاهی و جامعه محل نشر :…

کوته‌نوشت‌های سینمایی(۲۸): شرم (۱۹۶۸)

 اینگمار برگمن(1918-2007) در  شرم، ما با گذار زندگی از خلال یک «جنگ»، ولو جنگی تخیلی که خود یک «ناکجا»ی هیولایی را می‌سازد، روبرو هستیم. فضای فیلم در یک «ناکجا» در یک «نازمان» و در رویدادی که نه یک واقعیت – جنگ- بلکه یک بازنمود از واقعیت …

کوته‌نوشت‌های سینمایی (۲۷): زندگی دیگران (۲۰۰۷)

فلوریان هنکل فون دونرسمارک(1973) آنچه بیش و پیش از هر چیز فیلم زندگی دیگران را دیدنی و ارزشمند و عمیق می‌کند، شکل است؛ شکلی مینمیمالیستی که  در محتوایی مینمالیست، به بهترین وجه ممکن، توتالیتاریسم و خشونت باور نکردنی آن را بدون آنکه سر و…

کوته‌نوشت‌های سینمایی (۲۶): زلیگ (۱۹۸۳) / وودی آلن(۱۹۳۵)

ژانر سینمای  مستند جعلی که وودی آلن در این فیلم، با استفاده از ماهرانه‌ترین فناوری‌ها، خود را در قالب یک مستند مربوط به سال‌های نیمه قرن بیستم ساخته، شاید بهترین قالب برای روایتی باشد که از زندگی انسان‌ها در جهان پسا‌جنگ می‌توانست انتخاب…

کتاب پنجاه و پنج (۳۰): داریوش شایگان

خانه خلوت است. باغ سبز. کوچه‌های ژنو خسته کننده. و پرسه زدن در پاریس همیشه خوشایند. فیلسوف، در این سویش هانری کربن را دارد و در آن سویش علامه طباطبایی را. کوچک است. خانه‌ای بزرگ و آدم‌هایی که هریک از جایی و فرهنگی آمده‌اند. شاید سرنوشت او…

کتاب پنجاه و پنج (۲۹): احمد شاملو

سنگی شکسته. قلبی له‌شده. شاعری مُرده. سیگاری فرو افتاده. چشمانی نگران. لبانی دوخته. کالبدی بی‌جان. لبخدی بی‌جان. زبانی تلخ. شاعری که بود. شاعری که نبود. این سرزمین با  عاشقانش چه می‌کند؟ روی بستر خوابیده است. منتظر است که مرگ به سراغش…

موزه خیال (۲۳): مارسیا هفیف (۱۹۲۹-۲۰۱۸)   

تابلو «159» / (1967) مارسیا هفیف(Marcia Hafif) ، نقاش آمریکایی در دوره سکونت هشت ساله‌اش در رُم (1961-1969) بود که برای نخستین بار آثار انتزاعی خود را که آن‌ها را «پاپ مینیمال» (Minimal Pop) می‌نامید خلق کرد. تابلوی «159» با یک طرح ساده…

موزه خیال (۲۲): مارسل دوشان (۱۸۸۷-۱۹۶۸)

مفهوم هنر به صورت متعارف یا دستکم پیش از آنکه به دوران مدرن برسیم، با مفهوم «ساخت» و «مهارت» هم پوشانی دارد. همانگونه  که مفاهیم «تقلید» (mimesis) از یک الگوی موجود یا آرمانی، «بازنمایی»(representation) و صنعتگری(artisan) آن را همراهی…