مرور رده

یادداشت‌ها

رویکرد تخصصی و رویکرد دائره المعارفی

پروژه بزرگ دائره المعارف در قرن نوزده، نخستین گام بزرگ و تعیین کننده برای محوریت دادن به دانش انسانی در جوامعی بود که تا آن زمان انسان را تنها در رابطه ای تئولوژیک و کلیسایی دارای مشروعیت می دانستند. دائره المعارف در حقیقت در پی آن بود که…

دروغ به مثابه سازوکار اجتماعی

در اندیشه ایران باستان، یکی از بزرگترین دیوها یا شیاطین، «دروغ» بود، و مردمان و حتی پادشاهان بیشترین هراس را از این پدیده اهریمنی داشتند و بر آن بودند که همچون خشکسالی و جنگ می تواند سرزمین آنها و همه آنسان ها را به باد فنا دهد. در ادبیات…

هیچ کس نمی داند!

آیا فقر و پرهیز از ثروت اندوزی، به خصوص سر باز زدن از تجارت مالی و پولی یک ارزش فرهنگی است؟ در برابر این پرسش در سنت های فرهنگی ایرانی، کمابیش تاکید بر چنین ارزش هایی بوده و در این زمینه محوریتی شناختی و بسیار پر اهمیت وجود داشته که به خوبی…

لطفا فیلم را از نو آغاز کنید!

نوبل اقتصاد و قصه پر غصه ما خبر اختصاص یافتن جایزه نوبل اقتصاد 2008 به پل کروگمن، استاد دانشگاه پرینستون، ژورنالیست، وبلاگ نویس نیویورک تایمز، روشنفکر و اقتصاددان؛ از مخالفان سرسخت سیاست های بوش و نو لیبرالیسم، خبری که خود وی، آن را در…

لوکلزیو، نوبل ادبیات و «معجزه ایرانی» نشر کتاب

نوبل ادبیات 2008 به ژان ماری لوکلزیو، نویسنده فرانسوی و ارزشمند رسید که برغم شهرتش در فرانسه و جایزه ادبی رونودو که در سال 1963 به وی اهدا شده بود، تا چند سال پیش در ایران اصولا شناخته شده نبود. این در حالی که لوکلزیو، جایزه را در بیست و سه…

چشم اسفندیار روشنفکران

در این یادداشت به هیچ‌رو قصد ما وارد شدن مجدد به بحث تعریف روشنفکر نیست و خوانندگان می‌توانند مفهوم «روشنفکر» را به همان معانی متعارفی که ظاهراً در سطح عمومی و در قالبی ابهام‌انگیز وجود دارد یعنی «کسانی که کار فکری می‌کنند» و یا «منتقدان…

مرزهای ایدئولوژی

تقابل دهنیت/ عمل( یا ذهنیت / عینیت) بسیار مورد بحث قرار گرفته است و اغلب بر گسست و فاصله عمیقی تاکید شده است که این دو را از یکدیگر جدا می کند. با این وجود، باید اذعان کرد که کنشگران اجتماعی به سختی می توانند این فاصله را درک کنند و هر چند…

اخلاق روزنامه نگاری و رسالت دانشگاهیان

تضاد میان کار روزنامه نگاری - و در اصطلاحی تحقیر آمیز تر «ژورنالیسم» - و کار دانشگاهی یا آکادمیسم، بارها، از جمله به همین قلم مطرح شده است، اما این موضوعی است که گاه به گاه نیاز به بازگشت و روشن کردن برخی از نکات به صورتی تفصیلی تر و تحلیل…

ارزش ها و گذر تاریخ

کنشگران اجتماعی عموما در هر موقعیت و هر سطحی از دانش قرار داشته باشند، با فرهنگ رابطه ای نه فقط «عملی» (یا رفتاری) بلکه «ذهنی» و شاید بهتر باشد در مورد دوم بگوئیم رابطه ای «شناختی» و «زبان شناختی» داشته و در طول زمان خواسته یا ناخواسته به…

کالبد به مثابه هویت

موضوع بدن و مهارت ها و روش های استفاده از آن از قدیمی ترین حوزه هایی است که انسان شناسان به آن پرداخته اند و از زمانی که رساله مارسل موس با عنوان «فنون کالبدی» بیش از پنجاه سال پیش به انتشار رسید تا امروز و از خلال آثار انسان شناسان دیگر…