یادداشت‌ها

امر نامحسوس در تعاریف کلاسیک فرهنگ، عموما فرهنگ را به بخش«مادی» و «غیر مادی» تقسیم می کنند که البته برای این دو مفهوم واژگان متعددی وجود دارند و این خود گویای نبود اجماع دراین حوزه و بالا رفتن میزان نسبیت در استدلال هایی است که در این…

ایدئولوژی و امر زیبا برگزاری نمایشگاهی در موزه هنر شهر وین (MAK) که تا شهریور سال جاری ادامه دارد، بدل به موضوعی پر مناقشه در محافل هنری و فرهنگی اروپای غربی شده است(نگاه کنید به آخرین شماره لوموند فرهنگ). در این نمایشگاه برای نخستین بار…

جامعه شناس و سیاستمدار 1284-1370 متن زیر آخرین ویراست متن نخست سخنرانی ناصر فکوهی در مراسم بزرگداشت دکتر غلامحسین صدیقی در خانه ایشان است که در روز یکشنبه 9 اردیبهشت1386 و به دعوت خانواده ایشان انجام گرفت. این یادبود همراه با آلبومی…

تاریخ و فرهنگ گذار دولت های موسوم به «سلطنت های مطلقه» به دولت های ملی در اروپا، عمدتا از اواخر قرن هجده تا اواخر قرن نوزده انجام گرفت. در حالی که این روند در آمریکای شمالی در همین دوره ، در آمریکای مرکزی و جتوبی در قرن نوزده و در اغلب…

توهم زبان و تجدد زبان انسانی، شگفت انگیز ترین و شاید بدون اغراق بتوان گفت ارزشمند ترین ابداع فرهنگی انسان در طول حیات 4 میلیون ساله این گونه بوده است. زمانی که در نیمه قرن بیستم کلود لوی استروس، در کتاب «انسان شناسی ساختاری» خود دست به…

نظم و تکثر تعریف فرهنگ، همواره یکی از مشکلات اساسی در حوزه انسان شناسی به شمار می آمده است. در اواخر قرن نوزده ادوارد برنت تایلر، تعریفی از فرهنگ ارائه داد که همه باورها و رفتارها و به عبارتی تمام اشکال مادی و غیر مادی یک پهنه سرزمینی را…

تقلیل به مثابه روش تحلیل: از ارسطو تا ویتفوگل بیش از 2000 سال پبش ارسطو، فیلسوف برجسته یونانی، «استبداد» را بر اساس یک پارادایم سیاسی، «هنری ایرانی» می دانست و بردگی را بر اساسی پارادایمی بیولوژیک، «امری طبیعی»، چنانکه می گفت: « پس ثابت…

نوکیسگان فرهنگ واژه نوکیسگان را می توان به جای واژه بسیار رایج فرانسوی nouveaux riches (ثرونمندان جدید) به کار برد که امروزه در بسیاری از زبان ها به همین صورت به کار می رود، واژه ای که به خصوص پس از فروپاشی شوروی پیشین از یک سو و تغییر…

مدرنیته، از خلال ساختارهایی اسطوره ای، به آرزویی دیرینه برای بشر تحقق بخشید: جاودانگی. عکاسی و فیلم برداری در کنار سایر ابزارهای بازنمایی و در واقع گرایی خردکننده شان، این امکان (یا لااقل این توهم تصویری) را برای انسان ها به وجود آوردند که…

توسعه فرهنگی چه معنایی می تواند برای ما داشته باشد؟ پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشت که مفهوم توسعه به طور عام بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد، یعنی زمانی که از یک سو، جهان تخریب شده بود و باید موضوع سازندگی در راس همه مسائل قرار می…