مرور رده

یادداشت‌ها

پرسش از فرهنگ (۴۶): چرا انسان ها بی رحم هستند؟

یکی از پرسش های اساسی که از سال ها پیش مورد تاکید و پژوهش رفتار شناسان جانوری و گروهی از انسان شناسان است، به دست آوردن مرزهایی است که بتوان بر اساس آنها میان انسان ها و جانوران تفکیک قائل شد. تا چند دهه پیش تصور عمومی آن بود که این مرزها ،…

پرسش از فرهنگ(۴۵): انفعال اجتماعی چیست؟

نظریه پردازان اجتماعی عموما در دو شاخه مختلف از وضعیت «متعارف» اجتماعی دفاع کرده اند: گروهی که عمدتا شامل کارکرگرایان می شده اند، وضعیت متعارف را در وجود «تعادل» اجتماعی و کارکرد جوامع انسانی با کمترین هزینه دانسته اند و بنابراین اصل را بر…

پرسش از فرهنگ (۴۴): آیا سلسله مراتب اجتماعی ضروری است؟

لویی دومون(1911-1998)، انسان شناس فرانسوی در سال 1966 کتاب معروف خود «انسان سلسه مراتبی» را منتشر کرد و در آن به تشریح و تحلیل نظام سلسله مراتبی هندوستان پرداخت. تا پیش از دومون، رویکرد عمومی به این نظام که خود را در کاربرد واژه پرتغالی…

در شرافت ِ «سیاست»

عزت الله سحابی، روز 10 خرداد ماه 1390 (31 ماه مه 2011) در 81 سالگی درگذشت. آنچه بیش از هر چیز در نوشته ها و مطالبی که پس از درگذشت وی به چشم می خورد، اجماعی تقریبا کامل در اخلاقی بودن و الگو وار بودن حیات او و نه لزوما در «سیاستمدار بودن»…

آینده خاور میانه یا آینده جهان

چندی پیش در جلسه ای عمومی از من، در سئوالی کلیشه ای، پرسیده شد: آیا نسبت به آینده ایران خوش بین هستید؟ من نیز، تلاش کردم با فاصله گرفتن نسبی از پاسخ های کلیشه ای بگویم: بله به آینده ایران بسیار خوش بین هستم، اما مشکل این است که ایران در…

در ستایش زندگی

از نزدیک به دو سال پیش گفتگویی بسیار تفصیلی را درباره «تاریخ فرهنگی ایران معاصر» با جلال ستاری آغاز کردیم که به تازگی به پایان رسیده است، بیش از 700 صفحه از خاطرات وی از کودکی تا امروز و بررسی ریز آثار و افکار و اندیشه هایش درباره مضمون…

پرسش از فرهنگ (۴۳): آینده نظام های شناختی

تا قرن نوزدهم و در دورانی طولانی، کلیسای کاتولیک در اروپا و سایر نظام های دینی در اغلب پهنه های تمدنی، نظام هنجارمند شناخت را تقریبا به صورت انحصاری در دست خود داشتند. بدین معنا که اگر شناخت را مجموعه ای از فرایندهای ذهنی و عملی ِ ادراک و…

برای حسین…

مرگ آدم ها را به یاد هم می اندازد و به یاد روزی که بی شک برای همه آنها از راه می رسد، روزی که هیچ کس دوست ندارد زمانش را بداند و همه می خواهند برای همیشه از یاد ببرند. مرگ حسین افشار نیز، خاطراتی را در من زنده کرد: اینکه یادم آمد مدت ها بود…

انسان شناسی: راهی به سوی آینده

نگاهی به موقعیت جهانی در حوزه دانشگاهی به طور عام و در حوزه علوم انسانی به طور خاص گویای چند نکته اساسی، محوری و راهبردی است که امروز بدون توجه به آنها هیچ گونه برنامه ریزی علمی در هیچ سطحی عملی نیست: نخست آنکه رشته های علوم انسانی و…

معماری به مثابه چشم انداز آزادی کالبد انسانی

با فرایند انتقال گسترده ای که پس از انقلاب اطلاعاتی در موج نخست آن، یعنی گسترش رایانه ها و موج دوم و سوم آن، یعنی توسعه شبکه اینترنت و فناوری های نانو و ایجاد ابزارهای رسانه ای گیرنده-فرستنده قابل حمل و نقل چند منظوره، در طول سه دهه اخیر…