یادداشت‌ها

عکس از حامد صادقی مائیم که از بادهٔ بی‌جام خوشیم / هر صبح منوّریم و هر شام خوشیم گویند سرانجام ندارید شما / مائیم که بی‌هیچ سرانجام خوشیم سال جدید را در شرایطی آغاز می‌کنیم که بی‌تدبیری در ارکان تدبیر، سرزمین ِ ما را در موقعیتی سخت…

پوران شریعت رضوی (1313-1397) چه‌چیز می‌توانست، چه‌چیز می‌تواند کودکی دوردست و مردی در آستانه کهنسالی چون من را به دخترکی دوردست، زنی کهن‌سال که امروز از دست رفت، به هم پیوند دهد؟ چه‌چیز می‌توانست و می‌تواند مرگی که در انتظارش بودیم و از…

اگر مردی چنان خوش‌اقبال بوده‌اید که جوانی‌‌اش را در پاریس گذرانده، بقیه عمر، هرکجا باشید، او هم کنارتان خواهد بود: پاریس جشنی بی‌کران است. ارنست همینگوی سکانس اول: راه آهن شمال یکی از روزهای سرد ِ آفتابی ِ بوالهوس ِ پاریس. فوریه…

پیش از این در دو یادداشت به موضوع دروغ و آسیب‌های اجتماعی آن پرداخته‌ایم (1). به همین دلیل در این نوشته بر آن هستیم به یکی از اشکال مدرن «دروغ سازمان یافته» و برساخته‌ای اجتماعی که می‌توان از فرایند دروغ به آن رسید، اشاره کنیم. این پدیده که…

در ذهنیت فرهنگی جهان، در میان روشنفکران و بسیاری از مردم عادی در فرهنگ‌هایی بسیار متعارف، مفهوم «کارگر» دستکم با دو پارادایم بسیار قدرتمند و تاثیرگذار و ریشه‌دار پیوند خورده و تثبیت شده‌اند: نخستین این دو را می توانیم پارادایم سیاسی بدانیم:…

به یاد شبنم اسمعیلی وقتی خبری می‌خوانی، وقتی عزیزی می‌رود، عزیزی دوست‌داشتنی. کودکی که تو هم شاید اندکی در بزرگ کردن و به ثمررساندنش نقش داشته‌ای، چه باید بکنی؟ در میان اشک‌هایی که بی‌اختیار می‌ریزند، در میان خاطرات و تصاویر، صداها،…

اینکه گروهی کوچک یا بزرگ از مردم یک کشور بخواهند روزی را برای خود تعیین کنند و در آن به گونه‌ای یک حافظه تاریخی بسازند و از آن راه هویتی ایجاد کنند، حق مشروع آن‌ها است. اینکه چنین روزی با تاریخ واقعی انطباق نداشته باشد، یا داشته باشد، یا…

نظام دموکراتیکی که بر اساس اندیشه‌های فیلسوفان روشنگری در طول چند قرن ظاهر شد، برآمده از نگاهی ساختاری به ایجاد یک شکل جدید حکومت بود. شاید بتوان گفت این شکل حتی تا حد زیادی ابزاری و مبتنی صرفا مبتنی بر ایجاد قوای سه گانه مجریه، مقننه و…

آنها پنجاه و سه نفر هستند. در دادگاهی رضا شاهی. آرمان‌خواه. برخی جوان‌تر و خام ‌تر و برخی جا‌افتاده‌تر و کهنه‌کار‌تر. بزرگ علوی آنجاست. خلیل ملکی هم. ایرج اسکندری و احسان طبری و البته تقی ارانی. یکی از آنها نیز انور است. جوانی بیست و یک…

در میانه دهه 1960 اروپا و آمریکا شاهد تحولی گسترده‌ای در زمینه حضور اجتماعی زنان بودند. آمریکا در این زمان فرایندی را تجربه می‌کرد که «انقلاب جنسی»(sexual revolution) نامیده می‌شد. افزون بر این دختران تحصیلکرده دیگر به سختی به قول بتی فریدن…