مرور رده

یادداشت‌ها

عکس فوری (۲۵۹): داستان سه زن 

(تصویر: پوستری برای نمایش«روسپی بزرگوار» اثر ژان پل سارتر) روایت‌های زندگی روزمره در زمانه‌ای بحرانی که همه یا تقریبا همه مشغولند تا «روایت‌سازی» کنند و افراد را از متن به حاشیه بکشانند، ارزش معنایی و آسیب‌شناسانه خودشان را دارند. یکی از…

عکس فوری: (۲۵۸): آشویتس در خانه 

برای کسانی که سال‌های سال است هولوکاست و آشویتس را نفی می‌کنند، شاید (و امیدواریم) اسباب سرافکندگی باشد که تصویر یک زندانی عقیدتی، دکتر فرهاد میثمی، به صورتی چنین گسترده سراسر شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی را  پُر کند و به صورتی ناگزیر به…

عکس فوری (۲۵۷): ضد روشنفکرگرایی: نشانی بر پیشانی پوپولیسم‌های اقتدارگرا

نگاهی بر تاریخ سیاسی قرن بیستم، از نخستین انقلاب‌ها و جنگ‌های آن در روسیه و مکزیک تا آخرین سال‌های آن که ظهور بنیادگرایی‌های اسلامی و تروریسم بین‌المللی، بهانه لازم را در نخستین سال قرن بیست و یکم به پروپاگاند قدرت‌های بزرگ داد که بعد از…

عکس فوری (۲۵۶): چپ‌هراسی یا تاریخ‌شناسی

در فاصله برکنار شدن رضا شاه به دلیل نافرمانی از قدرتهایی که کمتر از بیست سال پیش از آن او را با کودتایی بر سرکار آورده بودند در سال 1320، و کودتای دیگری که محمد رضا شاه، پسرش را باز به وسیله همان قدرت‌ها و تقریبا با همان سرنوشت،…

کوته‌نوشت‌های ِاجتماعی (۱۵): تخیل، واقعیت، حقیقت

برای دورکیم، واقعیت، امری روشن بود: «چیزی» مستقل از ذهن ما. از این رو  مفهوم «شیئی کردن» امر اجتماعی به مثابه روشی «عینی» برای رسیدن به شناخت آن را مطرح می‌کرد: فاصله گرفتن و نبود ِ هرگونه پیش‌داوری ِ پژوهشگر  نسبت به آن در ذهنش. موس،اما،…

کوته‌نوشت‌های ِاجتماعی (۱۴): مرکز و پیرامون در جهان ِ شبکه‌ای

پرسش این است: آیا در جهانی که در فرایندی دائم از پیچیدگی هرچه بیشتر، گسترش و تراکم فزون‌تر، به شبکه‌ای در‌هم‌تنیده تبدیل می‌شود، باز هم نظریه‌هایی از سنخ ِنظریه «مرکز / پیرامون» ِ والرشتاین را دارای کاربرد ِواقعی دانست؟ نخست باید…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی(۱۳): پویایی واقعیت اجتماعی

گاه، برای مثال در آنچه رسوایی «سوکال» (چرندیات ِ پسامدرن) نامیده شده، با رویکردی عوام‌گرایانه نسبت به «امر واقعی» و تعبیر ِ اجتماعی آن، روبرو بوده‌ایم: تمایلی بیمار‌گونه به در تقابل قرار دادن ِ دو شخصیت «ضد سیستم» یعنی فوکو و…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۱۲): سیاست زبانی در پژوهش انسان‌شناختی

گفتگو از مهم‌ترین روش‌های مورد استفاده در پژوهش‌های ِ کیفی ِ انسان‌شناختی است. اما گفتگو به «زبان» مشخصی انجام می‌شود و هیچ زبان «جهانشمول»ی نداریم. اکثریت مطلق انسان‌ها و حتی فرهیختگان به دلایل بی‌شمار از جمله «احساس امنیت…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۱۱): نوشتار ِ نوین ِ مردم‌نگاری

جرج مارکوس، انسان‌شناس آمریکایی، در سال 1986 کتاب «نوشتن فرهنگ» را همراه با جیمز کلیفورد گردآوری کرد و مجموعه‌ای از جستارهای انسان‌شناختی به انتشار رساند. در همین سال نیز «انسان‌شناسی به مثابه نقد فرهنگی» را همراه مایکل فیشر،…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۱۰): برابری و عدالت

دغدغه اساسی جان رالز، فیلسوف آمریکایی، نه جامعه‌ای است که در آن انسان‌ها با یکدیگر برابر باشند، بلکه جامعه‌ای که میان انسان‌ها عدالت وجود داشته باشد. چنین جامعه‌ای نیازمند دو شرط است: نخست آزادی ِ دستکم نسبی، به همه امکانات پیشرفت…