مرور رده

مقاله‌ها و ترجمه‌های کوتاه

پاره های اندیشه و هنر (۱۷): قوم‌محوری

 ژیل فرول/ برگردان ناصر فکوهی واژه قوم‌محوری (ethnocentrism) واژه‌ای جدید است که در سال 1906 به وسیله ویلیام سامنر(William Sumner) در فالکویز (Folkways) ساخته شد و منظور از آن موضع کسانی است که معتقدند شیوه زندگی‌، رفتارها و اندیشه آن‌ها…

پاره های اندیشه و هنر (۱۶): پتلاچ

  ماری موزیه / برگردان ناصر فکوهی واژه پتلاچ(potlach) از زبان سابیرشینوک که زبانی تجاری در اواخر قرن هجدهم در کرانه‌های شمال‌غربی آمریکای شمالی بود، می‌آید و معنای آن «دادن» یا «دهش»‌ی است که در چارچوب یک مراسم انجام گیرد. این کلمه به…

پاره‌های اندیشه و هنر (۱۵): قوم

 کلود ریویر/ برگردان ناصر فکوهی مفهوم «قوم» ( ethnie در فرانسوی و ethnic  در انگلیسی) از ریشه یونانی ethnos به معنی نژاد، مردم، ملت، قبیله آمده است و در قرن نوزدهم به وسیله واشه دو لا پوژ(Vacher de Lapouge) بار دیگر ابداع شده است. البته…

موزه خیال (۱۸): سیدحیدر رضا

از چشم‌اندازهای شهری تا هندسه نمادهای هندو رضا (Sayed Haider Raza )(‌1922 –2016) در مادیاپاراداش در هندوستان زاده شد و در دهلی در همین کشور در سن نود و چهار سالگی درگذشت. رضا بیش از شصت سال بین 1950 تا 2011 زندگی کرد ولی در کار…

موزه خیال (۱۷): ژرژ ماتیو / در ستایش ژنرال تورن

ژرژ ماتیو (Georges Mathieu) (1922-2012) نقاش فرانسوی که به جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی تعلق داشت در ژانویه 1952، در کمتر از 45 دقیقه یک تابلو  با ابعاد عظیم (2در4 متر) خلق کرد که نام «در ستایش ژنرال تورن»( Hommage au maréchal de Turenne) (19…

پاره‌های اندیشه و هنر (۱۴): قوم‌کشی

 کلود ریویر/ برگردان ناصر فکوهی اگرنسل‌کشی (génocide) را به معنی از میان بردن خشونت‌آمیز یک مردم (peuple) یا قوم به وسیله گروهی قدرتمند و متخاصم با آن بدانیم، قوم‌کشی (ethnocide) را باید نابودی تعمدی فرهنگ یک قوم به وسیله گروه‌های حاکمی…

پاره‌های اندیشه و هنر (۱۳): قدرت

میشل ایزار / برگردان ناصر فکوهی انسان‌شناسی بر خلاف  فلسفه سیاسی، به مسئله «ماهیت» قدرت نمی‌پردازد و از مفهوم سیاست، تعریفی رایج را که بیشترین  اجماع در موردش وجود دارد را، می‌پذیرد. بدین‌ترتیب می‌توانیم بفهمیم که چرا در گفتمان…

پاره‌های اندیشه و هنر (۱۲):درباره تاریخ

ژاک لوگوف / برگردان ناصر فکوهی برای سخن گفتن از علم تاریخ کنونی، من ابتدا به یکی  از متون مارک بلوک (Marc Bloch) دراثرش «تجلیل از تاریخ  یا حرفه تاریخ دان» که مرگ نابهنگام و دردناکش در سال 1944 آن را ناتمام گذاشت، اشاره می‌کنم. «تاریخ…

پاره های اندیشه و هنر (۱۱): پیر کلاستر و جنگ و قدرت در جوامع آمازونی

رژیس میران / برگردان ناصر فکوهی پیر کلاستر(Pierre Clastres)(1934-1977) به شکلی ناگهانی و در سن 43 سالگی درگذشت و آثاری ناتمام از خود به جای گذاشت که در عین حال بسیار پربار بودند. کلاستر که دانشجوی فرانسوی مردم‌شناسی در شاخه آمریکاشناسی…

پاره های اندیشه و هنر (۱۰): زیست شناسی اجتماعی (سوسیوبیولوژی) قومیت

 مارکو مارتینیلو/ برگردان ناصر فکوهی زیست‌شناسی اجتماعی، رشته‌ای است نه چندان قدیمی که ظهور آن را عمدتا با کتاب ادوارد ویلسون با عنوان: « زیست‌شناسی اجتماعی‌، یک تالیف جدید» در 1975 رقم می‌زنند. وهمانگونه که از نام این شاخه مشخص است، در…