عکس فوری (۲۳۰): دیکتاتورها از دیکتاتوری می ترسند!

ولادیمیر پوتین بی‌شک سرنوشتی جز بد‌اقبال‌ترین دیکتاتورهای تاریخ (هیتلر، موسولینی، قذافی، صدام...) نخواهد داشت. و این  لزوما «مرگ» نیست. بلکه ننگ و نفرینی ابدی است که تا قرن‌ها و هزاران سال دیگر با نام او همنشین خواهد شد و نسل اندر نسل نه…

کوته‌نوشت‌هایی بر فیلم‌های بزرگ تاریخ سینما (۸): طعم گیلاس

سینمای کیارستمی یکی از بهترین نمونه‌های پیوند امر محلی و امر جهانی است، کاری که در شرایط جهانی‌شدن مبتنی بر سینمای تجاری هالیوودی از یک سو و کلیشه‌های اگزوتیستی غرب از کشوری بسته چون ایران، کاری بسیار سخت بوده است. کیارستمی عمر سینمایی خود…

تصویر در خدمت یا علیه قدرت

نگاهی به تاریخچه فیلم‌های سیاسی آغاز فناورانه سینما را چه در ابداع ادیسون بگیریم و چه در سینماتوگراف برادران لومیر، در گستره زمانی حدود یکی دو دهه آخر قرن نوزدهم یعنی از ۱۸۸۰ تا ۱۹۰۰ قرار می‌گیرند. چرخش به قرن جدید با تنش‌های سیاسی و…

ماکرون، لوپن: یک قدم تا دوزخ

پنج سال پیش، در دور دوم  انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، یک جوان راست‌گرای وابسته به محافل سرمایه مالی، در برابر نماینده خانواده‌ای نسل‌اندر نسل راست افراطی، فاشیست، ضد اروپا، ضد‌روشنفکران و ضد‌مهاجران قرار گرفت. پهنه سیاسی زیر و رو شد. اما…

عکس فوری (۲۲۸): جهان به روایتی اسپینوزایی

نیازی به آن نیست بسیار «اخلاق»باور بود یا مدعی آن تا خود را از گرسنگان ِ شهرت و ثروت متمایز کرد. راز ِ فروتنی ِ ساده‌دوست و لذت‌بخش اپیکوری، لزوما «خود» را کمتردیدن یا ندیدن و «دیگری» را بیشتر دیدن نیست. می‌توان انسان‌شناس بود اما این را…

کوته‌نوشت‌هایی بر فیلم‌های بزرگ تاریخ سینما (۷): پرسونا

پرسونا (1966) اینگمار برگمان (1918-2007) برخی از فیلمسازان را نمی‌توان در معنای متعارف، «فیلم»‌ساز دانست. برگمان در «شکل» فیلم‌هایش به نمایشنامه‌نویسی نزدیک است و فراموش نکنیم که او نمایشنامه‌نویسی برجسته نیز بود. دکور و چیدمان فیلم‌هایش…

تداوم گفتارهای عمومی در سال جاری

گفتارهای عمومی ناصر فکوهی به صد برنامه (صد ساعت برنامه آموزشی) رسید. برنامه «گفتارهای عمومی» را زمانی آغاز کردیم که بیماری کرونا همه ما را خانه‌نشین کرد و برگذاری جلسات سخنرانی ناممکن بود. از این زمان تصمیم گرفتیم هر هفته یک سخنرانی برای…

آیین رونمایی از مجموعه هشت جلدی «ایران من»

کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف برگزار می کند:  "آیین رونمایی از مجموعه های هشت جلدی : ایران زمین" تالیف رضا منصوری به کوشش نشر دیبایه ، با سخنرانی دکتر ناصر فکوهی ؛ انسان شناس، استاد دانشگاه تهران و دکتر محمدرضا اجتهادی ؛ استاد…

یک فاشیسم مبتذل

برخی از آدم‌ها، به دلیل محدودیت ذهنی خود و گسست‌شان از جهان، گمان می‌کنند واژه ‌هایی نظیر «فاشیسم» (fascism) یا «نژادپرستی» (racism) را باید تنها در معنای تاریخی محدودشان به کار برد. بنابراین فاشیسم را باید تنها به معنای حزبی در…

کوته‌نوشت‌هایی بر فیلم‌های بزرگ تاریخ سینما (۶): زشت، کثیف و بدجنس

زشت، کثیف و بدجنس (1976) اِتوره اسکولا (1931-2016) اسکولا از برجسته‌ترین سینماگران ایتالیاست که کار خود را پس از دوره نورئالیسم در دهه 1960 با فیلمی کمابیش متوسط با عنوان «بیا درباره زن‌ها حرف بزنیم»(1964) آغاز کرد که نه قسمت داشت و…