ناصر فکوهی

در تاریخ علوم انسانی و اجتماعی و حتی پیش از آن در تفکر و ادبیات مربوط به اندیشه اجتماعی کمترین واژه ای هست که به اندازه فرهنگ برای تعریف آن تلاش شده باشد. در زبان های اروپایی فرهنگ معنایی نزدیک به تربیت و پرورش چه گیاهی و چه انسانی دارد.…

در سال‌های اخیر واژۀ «مناظره» با باری بیش از پیش سیاسی در فرهنگ مکتوب و شفاهی و رسانه‌ای ما مطرح شده است. البته نمی‌توان شک داشت از دلایل اساسی این امر «سیاسی شدن» -و یا بهتر است بگوییم «سیاست‌زدگی» تا بر معنای منفی آن تأکید کنیم- بوده است…

واژه آنتروپوسن(1) از ریشه یونانی، دو مفهوم «آنتروپوس»(موجود انسانی) و کاینوس (نو) را در خود دارد ، می‌توان به «عصر نوین انسانی» تعریف کرد. این مفهوم بر اساس ساختار نام‌گذاری ‌طبقه‌بندی‌های زمین‌شناسان و جغرافی‌دانان از دوره‌های عُمر کره…

ب. نکات مبهم در «اندیشۀ نوین» و پرسترویکا از سال ۱۹۸۵ «اندیشۀ نوین» دگرگونی‌هایی را در ساخت‌ها و عملکردهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی برانگیخته و شکلی ویژه بدان‌ها داده است. این شکل با نوعی ایجاد دموکراسی و آزادی (نسبی) بیان، دریافت اخبار و…

در برخورد با پديده شورش چه تفاوتى بين كشورهاى توسعه‏‌يافته و يا در حال توسعه وجود دارد؟ آن‏چه به‏ عنوان شورش و طغيان‏‌هاى مردمى در تاريخ مى‏‌شناسيم، عمدتاً از قرن هجدهم ميلادى و با ظهور جامعه صنعتى ظاهر شد. پيش از آن هرچند شورش‏‌هاى…

موریس بلوک ترجمۀ شهرام پرستش / مهشید زندی مرگ Death همة فرهنگ‌های بشری جایگاهی اساسی به تفسیر جریان‌های زندگی آدمی می‌دهند. در این میان، بازتولید و بازنمایی مرگ، با اعمال مربوط به این بازنمایی ها، همواره از بیش‌ترین اهمیت برخوردار…

پرسش: با جملۀ معروف تئودور آدورنو شروع کنیم؛ نقطه‌ای که این فیلسوف آلمانی در آن با گزارۀ کوبنده‌اش در مقالۀ نقد فرهنگ و جامعه شعرگفتن پس از آشوویتس را عین بربریت دانسته است. از طرفی می‌دانیم که مارکوزه نیز گفته است: «می‌توان بعد از آشویتس…

در جامعه نوعى ساختار ارزشى، فرهنگى، اجتماعى، و سياسى حاكم است كه به‏ عنوان هنجار رسمى از راه مراكز قدرت اشاعه و گسترش مى‏‌يابد. از سوى ديگر، جوانان نيز داراى ساختار ارزشى مختص به خود هستند. ميزان انطباق ميان اين دو ساخت و تناسب و تضاد آن را…

در دهه‏‌هاى اخير، شاهد نوعى طبقه‏‌بندى خاص در جامعه ايران و به‏ وجود آمدن اقشارى متنفذ و جديد بوده‏‌ايم كه ساخت اجتماعى را تغيير داده‏‌اند و اين تغيير سرآغاز پيدايش دوره‏‌اى جديد از حيات جامعه با سازوكارهاى نوين خواهد شد. مشخصه بارز اين…

پرسش: جایگاه مردم‌نگاری سفر و روش خودمردم‌نگاری در مطالعات انسان‌شناختی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ناصر فکوهی: ابتدا بگویم زمانی که از واژۀ «مردم‌نگاری» معادل «اتنوگرافی» سخن می‌گوییم باید به دو بُعد متفاوت این واژه و مشکل ترجمۀ آن در…