مرور برچسب

ادبیات

از مناظره تا نقد: راه‌ها و کژراه‌های خردمندی شهری / بخش چهارم

سه: آزادی و حق به شهر دوردست از آنچه گفته شد، نباید نتیجه گرفت که این بجث را باید صرفا به پهنه نخبگان، روشنفکری و روشنگری، اهل فکر و قلم محدود کرد که به ‌هر ‌حال در تمام جوامع، گروهی کوچک و حبابی هستند؛ بلکه باید دانست که موضوع گفت‌وگو و…

از مناظره تا نقد: راه‌ها و کژراه‌های خردمندی شهری / بخش سوم

پس از انقلاب نیز هر‌چند میزان باسوادی، باسوادی رسانه‌ای، نهادهای فرهنگی، روزنامه‌ها و مجلات و کتاب‌ها و رادیو و تلویزیون و سرانجام افزیشی سرسام‌آور داشتند و جامعۀ ایران از روستا‌نشینی و کوچ‌نشینی در حد 80 درصد به رقمی مشابه یعنی بیش از 80…

از مناظره تا نقد: راه‌ها و کژراه‌های خردمندی شهری / بخش دوم

این نقطۀ نهایی که البته جرج اورول در کتاب خارق‌العاده خود «1984» آن را با مفاهیمی چون «زبان نو» (Newspeak)، «اندیشه دوگانه» (Doublethink)، «برادر بزرگتر»(Big Brother)، به دلیل موقعیت فناورانه دوران او، عمدتا در «زبان» به معنای رایج این واژه…

دربارۀ تعهد اجتماعی شعر/ گفت‌وگو با ناصر فکوهی/ بخش اول

پرسش: با جملۀ معروف تئودور آدورنو شروع کنیم؛ نقطه‌ای که این فیلسوف آلمانی در آن با گزارۀ کوبنده‌اش در مقالۀ نقد فرهنگ و جامعه شعرگفتن پس از آشوویتس را عین بربریت دانسته است. از طرفی می‌دانیم که مارکوزه نیز گفته است: «می‌توان بعد از آشویتس…

سنت سفرنامه‌نویسی در انسان‌شناسی / گفت‌وگو با ناصر فکوهی

پرسش: جایگاه مردم‌نگاری سفر و روش خودمردم‌نگاری در مطالعات انسان‌شناختی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ناصر فکوهی: ابتدا بگویم زمانی که از واژۀ «مردم‌نگاری» معادل «اتنوگرافی» سخن می‌گوییم باید به دو بُعد متفاوت این واژه و مشکل ترجمۀ آن در…

داستایفسکی و سیاست

آنچه در این گفتار دربارۀ داستایفسکی بیان خواهد شد، از رویکردی خاص حرکت می‌کند که با حوزۀ تخصصی ما همخوانی دارد. این رویکردی سیاسی‌ـ‌تاریخی است و نه رویکردی در نقد ادبی. البته نمی‌توان ادعا کرد که این دو رویکرد کاملاً از یکدیگر جدا هستند،…

بنیان‏گذارى یک سنت آکادمیک / بخش اول

آقاى دكتر فكوهى اگر كارنامه كتاب‏‌نويسى شما را نگاه كنيم، به‏‌ آسانى مى‏‌شود دو دوره در آن تشخيص داد. من از اين دوره‏‌ها با تعبير كتاب روشنفكرى و كتاب دانشگاه ياد مى‏‌كنم و اين دو را در تقابل با هم قرار مى‏‌دهم. در دوره نخست شما كتاب‏‌هايى…

ایران‏‌شناسى و انسان‏‌شناسى / بخش هشتم و آخر

يكى از ارزنده‏‌ترين آثار در همين بدنه غيردانشگاهى، فرهنگ كوچه اثر احمد شاملوست. اين كار از نظر روش تا چه حد علمى است؟ من فكر مى‏‌كنم اين‏جا فرصت مناسبى براى نقد كتاب كوچه نباشد. اين كار نياز به صرف وقت و بررسى همه‏‌جانبه اثر مزبور دارد و…

ایران‏‌شناسى و انسان‏‌شناسى / بخش هفتم

اما به نظر مى‏‌رسد اين‏جا پرسشى مهم مطرح مى‏‌شود و آن اين است كه ما از يك نظر داراى دو فرهنگ «انتلكتوئل» يا روشنفكرى و فرهنگ «پاپيولر» يا مردمى در جامعه هستيم. در كتاب جامعه‏‌شناسى نخبه‏‌كشى على‏رضاقلى اين نكته محورى مطرح مى‏‌شود كه اغلب…

ایران‌‏شناسى و انسان‏‌شناسى/ بخش ششم

اما يك پارادوكس هم در مردم‏‌شناسى و به تعبيرى در ايران‏‌شناسى ديده مى‏‌شود و آن اين است كه مى‏‌بينيم روشنفكران ايرانى كه سعى در شناخت فرهنگ مردم ايران داشته‏‌اند، در تفسير خود از اين فرهنگ، ايده‏‌هاى روشنفكرى خود را مبنا قرار داده‏‌اند.…