مرور رده

یادداشت‌ها

پرسش از فرهنگ(۵): آیا فرهنگ ایرانی «استبداد پرور» است؟

تقلیل به مثابه روش تحلیل: از ارسطو تا ویتفوگل بیش از 2000 سال پبش ارسطو، فیلسوف برجسته یونانی، «استبداد» را بر اساس یک پارادایم سیاسی، «هنری ایرانی» می دانست و بردگی را بر اساسی پارادایمی بیولوژیک، «امری طبیعی»، چنانکه می گفت: « پس ثابت…

پرسش از فرهنگ(۴): تازه به دوران رسیدگی فرهنگی چیست؟

نوکیسگان فرهنگ واژه نوکیسگان را می توان به جای واژه بسیار رایج فرانسوی nouveaux riches (ثرونمندان جدید) به کار برد که امروزه در بسیاری از زبان ها به همین صورت به کار می رود، واژه ای که به خصوص پس از فروپاشی شوروی پیشین از یک سو و تغییر…

گزارش تصویری: چهره پردازی مرگ

مدرنیته، از خلال ساختارهایی اسطوره ای، به آرزویی دیرینه برای بشر تحقق بخشید: جاودانگی. عکاسی و فیلم برداری در کنار سایر ابزارهای بازنمایی و در واقع گرایی خردکننده شان، این امکان (یا لااقل این توهم تصویری) را برای انسان ها به وجود آوردند که…

پرسش از فرهنگ (۳): توسعه فرهنگی و میراث ما

توسعه فرهنگی چه معنایی می تواند برای ما داشته باشد؟ پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشت که مفهوم توسعه به طور عام بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد، یعنی زمانی که از یک سو، جهان تخریب شده بود و باید موضوع سازندگی در راس همه مسائل قرار می…

پرسش از فرهنگ (۲): فرهنگ اصیل

سخن گفتن از مفهومی به عنوان «فرهنگ اصیل» تا چه حد از لحاظ علمی قابل قبول است؟ مفهوم «اصالت» (originality) در ریشه های لاتین و یونانی خود کاملا نشان می دهد که با چه معنایی روبرو هستیم : اینکه پدیده مورد نظر، پدیده ای «آفریده» یا «ابداع»…

پرسش از فرهنگ(۱)

امروز در جامعه ما تقریبا همه از اهمیت فرهنگ سخن می گویند، از مسئولان سیاسی و سیاستگذاری در کشور، تا نخبگان علمی و اجتماعی و هنرمندان و نویسندگان و حتی مجریان برنامه های سرگرم کننده تلویزیون. همه و همه بر یک امر توافق دارند و آن نیاز به…

نگاهی جامعه شناختی به مسئله جمعیت

بحث «جمعیت مطلوب» یکی از مباحثی است که در تاریخ علوم اجتماعی پیشینه ای دراز مدت و پر تنش دارد: مناقشه در این زمینه عمدتا به رویکرد نسبت به «افزایش جمعیت» باز می گشته است که از لحاظ تاریخی در شخصیت و استدلال های مالتوس و پس از او در مکتب…

چشم انداز های پیش رو برای «طبقه» متوسط در ایران کنونی

مفهوم «طبقه» در علوم اجتماعی، سرنوشتی پیچیده داشته است: استناد مارکسی به این واژه امروز مور پذیرش کمتر نظریه پردازی(حتی در میان جامعه شناسان نومارکسی) است و در خارج از این حوزه استناد کلاسیک و امریکایی به آن دقت خود را روز به روز از دست می…

یک اتفاق پیچیده به نام «زندگی»، یک اتفاق ساده به نام «سیاست»

سال 1388، که با روزهای خوش و سرزنده یک اتوپیا آغاز شد و هر چند با تلخی زیاد و غم و اندوهی سخت برای بسیاری از ایرانیانی تداوم یافت و هنوز دارد که باید بار سنگین دوری یا از دست دادن همیشگی عزیزانشان و خاطراتی دشوار را تا آخرین لحظات حیات بر…

یادداشت های نوروزی (۴): ما و نوروز

جشن ها، یکی از مهم ترین و پایدارترین اشکال میراث فرهنگی برای همه فرهنگ ها به حساب می آیند و در این میان جشن نوروز جایگاهی ویژه نه فقط در فرهنگ ایرانی بلکه در فرهنگ جهانی دارد. اگر مفهوم اساسی جشن یعنی «نیایش» که در فارسی میانه به صورت یسن و…