مرور رده

یادداشت‌ها

علوم اجتماعی: تهدیدها و فرصت‌ها

کنفرانس آتی انجمن جامعه‌شناسی درباره پژوهش‌های اجتماعی و فرهنگی در ایران، فرصتی را فراهم می‌کند که مجموعه کنشگران علوم اجتماعی یک بار دیگر بتوانند در پرتو مسائل جدیدی که در سطح ایران و به ویژه در سطح جهان، در رابطه با این علوم، پژوهش‌های…

پرسش از فرهنگ(۲۹): آیا انباشت تجربه بیولوژیک را می توان نوعی انباشت سرمایه فرهنگی نیز به حساب آورد.

زیستن به مثابه فرهنگ تجربه بیولوژیک را باید شکل خاصی از رابطه انسان با جهان تلقی کرد که در آن کنشگر یا گروه اجتماعی از طریق دستگاه حسی خود (حس های پنج گانه)، از طریق سیستم بیولوژیک و از جمله سیستم شناختی خود (مغز) و در نهایت از طریق…

پرسش از فرهنگ (۲۸): آیا در موقعیت جهانی شدن، فرهنگ های بومی از میان می روند؟

جهانی شدن و فرهنگ های بومی جهانی شدن به روایتی که در مکتب تاریخ شناسی آنال و به ویژه به وسیله فرنان برودل، تشریح شده است، فرایندی طولانی مدت است که از قرن پانزده آغاز و نزدیک به 4 قرن به طول می کشد. فرایندی که در طول آن سرمایه داری به…

پرسش از فرهنگ(۲۷): چرا کنشگران اجتماعی «خود نمایی» می کنند؟

نمایش ِ بودن واژه «خود نمایی» در زبان فارسی، به سرعت ما را به سوی یک بار و پیش داوری ارزشی منفی می کشاند که با تعداد زیادی از واژگان ، مفاهیم و کنش های اجتماعی در جامعه کنونی مان و همچنین با پیشینه ای طولانی در تاریخ ادبی و حافظه گذشته…

پرسش از فرهنگ (۲۶): آیا فرهنگ به سلسله مراتبی شدن جامعه دامن می زند؟

اسطوره برابری انسان ها، ذاتا و خارج از اراده خود از لحاظ بیولوژیک با یکدیگر نابرابرند، اما فرهنگ می تواند با سازوکارهای بی شمار خود ، از جمله با دخالت های بیولوژیک و ابزاری خود، این نابرابری ها را تشدید یا کاهش دهد. بنابراین «برابری» یک…

پرسش از فرهنگ(۲۵): فرهنگ و جنون

فهرست هنرمندان بزرگی که در مرزهای «جنون» قرار داده شده و یا در طبقه بندی های متعارف عمومی و یا تخصصی به شکلی روشن درون آن قرار گرفته اند، فهرستی طولانی و درخشان است: از وان گوگ تا آنتون آرتو بر فهرستی جای دارند که ما را وا می دارد از خود…

پرسش از فرهنگ(۲۴): آیا با برنامه ریزی می توان «واپس ماندگی فرهنگی» را با سرعت از میان برداشت؟

واپس ماندگی فرهنگی آنچه واپس ماندگی فرهنگی نامیده شده و گاه در اصطلاحی رایج تر اما غیر علمی تر «عقب ماندگی» فرهنگی نامیده می شود امروزه در هیچ یک از این دو واژه مورد تایید فرهنگ شناسان نیست. ابتدا تلاش کنیم این دو واژه را تعریف کنیم.…

پرسش از فرهنگ(۲۳): آیا تکثر فرهنگی ممکن و مثبت است؟

یکسانی و تفاوت بحث تکثر فرهنگی (multiculturalism) تقریبا همزمان با بالا گرفتن مباحث مربوط به جهانی شدن آغاز شد اما ریشه آن در مناقشاتی بود که پس از جنگ جهانی دوم در کشورهای توسعه یافته بر سر چگونگی جای دادن «اقلیت » ها در فرهنگ های ملی…

پرسش از فرهنگ(۲۲): نظام دانشگاهی باید چه رابطه ای با فرهنگ داشته باشد؟

فرهنگ عمومی و فرهنگ تخصصی دانشگاه ها در مفهوم کنونی خود ، نهادهایی جدید به حساب می آیند که عمر آنها همچون نظام آموزش عمومی، چندان از تاسیس ددولت های ملی فراتر نمی رود، هر چند پیشینه تاریخی آنها به گذشته های بسیار دور می رسد. شواهد تاریخی…

پرسش از فرهنگ (۲۱): آیا نام ها و نام گذاری می توانند تاثیری بر شکل و محتوای پدیده های فرهنگی داشته…

نام ها و فرهنگ نام و نام گذاری(name and naming) از مهم ترین فرایندهایی هستند که در نظام زبان به مثابه نظامی شناختی وجود دارد، زیرا به انسان امکان می دهند که از طریق طبقه بندی اشیاء و مفاهیم آنها وارد نظام های رده بندی کرده و نه تنها…