مرور رده

یادداشت‌ها

وجدان کاری؛ یک هنجار فرهنگی و فرهنگ مردمی

ناصر فکوهي، مهدي حيدري وجدان کاری، یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب در جامعه، ارزش معنوی مثبت می‌دهد. انگیزه‌های درون آدمی، نقطه آغاز وجدان کاری محسوب می‌شوند اما چگونگی تقویت و نگهداشت این انگیزه‌ها، محرک اصلی مفهوم وجدان کاری…

واژگان یک فرهنگ(۸): «پزشکی» : شکاف بزرگ

در سال های نزدیک به انقلاب، پزشکی مدرن به رویه ای عادی در سبک زندگی مردم تبدیل شده بود و برخی از کنش های سنتی(زایمان) از این پس در بیمارستان انجام می شد. مراجعه به پزشک عمومی و در نزد اقشار کم درآمد تر مراجعه به «تزریق چی ها» به ویژه در…

واژگان یک فرهنگ(۷): «طب» : جادوگران و اشرافیت جدید

تصویر: سریال «دکتر کیلدر» در دیدگاه انسان شناسی، میان شخصیت هایی چون «جادوگران» باستانی و «شمن» ها که باور بر آن بود دارای قدرت های فوق العاده ای هستند، و دانشمندان جدید روابطه ای منطقی و پیوستاری عقلانی وجود دارد. چنانکه دومزیل نشان می…

درگذشت یک شهروند جهان: کارلوس فوئنتس

(1928-2012) کارلوس فوئنتس، نویسنده، روزنامه نگار و سیاستمدار مکزیکی که در کنار یوسا و مارکز یکی از بزرگترین نویسندگان ادبی زنده آمریکای لاتین به شمار می آمد، روز سه شنبه 15 مه 2012 (26 اردیبهشت 1391) در 83 سالگی درگذشت. فوئنتس در…

واژگان یک فرهنگ(۶): «برق» : زندگی زیر چلچراغ ها

مصرف گرایی در انتهای دهه 1350 در سطح برخی از شهرهای بزرگ ایران ابعادی بسیار شگفت انگیز به خود گرفته بود و از همین زمان بود که سبک های زندگی جدید از جمله در مصرف انرژی، چلچراغ ها و لوسترها محیط های عمومی (در ترکیبی از چراغ های زیاد و آویز…

زبان های ناتوان،گوش های ناشنوا

در میان پدیده هایی که انسان شناسی فرهنگی با آنها سروکار دارد و در جوامع باستانی، پیش صنعتی یا مدرن به شدت آنها را دنبال کرده و از خلال آنها می تواند به درک موقعیت و روند تحول یک جامعه پی ببرد، باید به پدیده گفتگو به مثابه یک مبادله ارتباطی…

واژگان یک فرهنگ(۵): «برق» : روشنایی های شهر

روشنایی، نور و آتش، مفاهیمی مترادف با روز، در ایران همچون بسیاری از فرهنگ های دیگر جهان و به ویژه فرهنگ های هندو اروپایی ابعادی مقدس داشته اند و این یکی از دلایل مهمی است که تمایلی مقاومت ناپذیر در انسان برای تداوم بخشیدن به روز و «از میان…

دیدار به قیامت!

تصویر: سارکوزی و برلوسکونی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، درس ها و پی آمدهای زیادی به دنبال خود خواهد داشت، که در این یادداشت کوتاه تنها می توان به برخی از آنها اشاره کرد. فرانسه یکی از بزرگترین قدرت های جهان و بنیان گذار دولت ملی با…

واژگان یک فرهنگ(۴): «آپارتمان» : زیستن «میان زمین و آسمان»

آپارتمان نشینی (و تمام تبعات «خودنمایانه» فضای خانگی جدید: آشپزخانه «اوپن»، «شومینه»، «سرویس بهداشتی») از اواخر دهه 1350 و به دلایل گوناگون از جمله تغییرات اساسی شیوه زندگی که در طول سال های دهه 1350 و 1360 اتفاق افتاد، به شیوه ای رایج در…

واژگان یک فرهنگ(۳): «خانه» : وداع با «چهاردیواری»

در فرهنگ ایرانی ، واژه «خانه» دارای ریشه ای باستانی است که در سطح زبان نیز بازتاب داشته و به خانوار و خانواده و بیشتر از آن به جای و مکان مربوط می شود. در حقیقت در نظام شناختی فرهنگ ایرانی، فضای خانه و مفهوم خویشاوندی در فضا با یکدیگر به…