یادداشت‌ها

تصویر: بازدید ناصرالدین شاه از اتمام ساخت مجسمه خودش در قورخانه – 1265 / 1887 نام و سنت مجسمه سازی در فرهنگ ایرانی لزوما مکانی از حافظه شمرده نمی شود. هر چند که باید دائما آن را با گروهی بزرگ از هنرها و پهنه های های حرفه ای دیگر از خطاطی…

تصویر: http.mumbojumbo.ir انقلاب و دهه 1360 محدودیت های زیادی برای زندگی «بیرونی» که در تضاد با امنیت شهری در موقعیت جنگی و سال های پس از بحران داخلی بود ایجاد می کرد و به شدت بر گسترش «محفل» ها در سطح درونی و خانگی تاثیر می گذاشت، اما…

واژه پاتوق ( که نگارش دقیق آن پاتوغ است) ریشه در فرهنگ مردمی دینی، محلی و شهری ایران دارد و به محل تجمع طرفداران یک گروه کنشی - فکری در اطراف «علم» یا «بیرق» ی خاص اطلاق می شده است که در ورزش باستانی یا در دسته ها و هیئت ها و هر جای دیگری…

تصویر: ثابتی در اوج قدرت حاشیه‌ای بر خاطرات پرویز ثابتی و مستند از تهران تا قاهره در ماه های اخیر (تابستان 1391) فرایند تاریخ نظری و تاریخ شفاهی ایران معاصر دو واقعه را تجربه کرده است که نمی توان دست کم به مثابه یکی از متخصصان علوم…

خیابان باب همایون از قدیمی ترین خیابان های شهر تهران و دستکم نیم قرن است که بورس کت شلوار فروش های تهرانی است. خیابان ناصر خسرو نیز در این زمینه شهرت خاصی داشت و دارد، به نحوی که اصطلاح «کت و شلوار ناصر خسرویی» ( امروز به معنی کت و شلواری…

نگاه فرهنگی به مسئله لباس در کشوری به پهناوری جغرافیایی ایران و به عمر تاریخی این سرزمین،با فرهنگ های قومی و محلی بی شمار، کاری نیست که در چند مقاله و کتاب ممکن باشد و عمرهای بی شمار تحقیقاتی نیاز دارد. «واژگان یک فرهنگ» تنها به حوزه معاصر…

به دنبال چرخش نظامی گرا و امنیتی در رژیم پهلوی از اوایل دهه 1340 (نیمه دهه 1960) که با روی برگرداندن از اقشار تحصیلکرده و اقداماتی بسیار نمایشی و پر هزینه از لحاظ اجتماعی و سیاسی همچون تاسیس حزب واحد «رستاخیز» (اسفند 1353/ مارس 1975)،…

تاریخ فرهنگی «سواد» را در ایران همچون در سایر نقاط جهان باید در آن واحد هم از تاریخ پدیده «خط» یا نظام ثبت رسمیت یافته و تکرار شونده سنت شفاهی جدا کرد و هم از تاریخ فرهنگی «مدرسه» یا نهادی که در آن زیر سلطه و با فرایندهای تعیین شده قدرت…

ورود گسترده صدا از دهه 1340 و به ویژه از دهه 1350 در زندگی شهری و روستایی ایران با فناوری های جدیدی چون رادیو، تلویزیون، موزیک ضبط شده (کاست و صفحه) و سپس ویدئو، کنشگران اجتماعی را به شکل گیری شبکه های جماعتی (گروه دوستان، خانواده گسترده…

همچون بسیاری دیگر از اختراع های غرب صنعتی شده نیمه دوم قرن بیستم، تلفن نیز که در سال 1875(1254 شمسی) ابداع شده بود، با اندکی فاصله به ایران رسید و نخستین خط های تلفن نیز حدود ده سال بعد بین تهران و شاه عبدالعظیم و میان عمارات وزارت جنگ و…