یادداشت‌ها

جهان در حال حاضر دو مصیبت بزرگ را تجربه می‌کند: اول کرونا ویروس که حدود هشت ماه است آغاز شده و احتمالا اگر رفتارهای درستی در کنشگران اجتماعی وجود داشته باشد و از عقل و علم پیروی کنند تا یک سال دیگر نسبتا و عمدتا مهار می‌شود. اما مصیبت دوم،…

سخن گفتن از «فرهنگ» در همۀ ابعاد، در همۀ موارد و همۀ بهانه ‏ها، از فرط تکرار، امروز در زبان ما به امری آشنا و گاه حتی آزاردهنده تبدیل ‏شده است؛ گویی واژه ‏ای معجزه‏ آسا کشف کرده باشیم که با اتکا به آن بتوان همۀ گره‏ها را در سردرگم‏ترین…

به عنوان مقدمه ای بر بحث تاریخ شکل گیری «فضا و حافظه جمعی» می توان به چنین روند و ساختاری اشاره داشت: در طول تاریخ شناخته شده ای که ما از تمدن های انسانی یعنی از شکل گیری مفهوم فضا و انباشت حافظه ای آن داریم، سه انقلاب بزرگ فناورانه ای که…

روز ۲ سپتامبر ۲۰۲۰ ( ۱۳ شهریور ۱۳۹۹) ، دیوید گربر، انسانشناس آمریکایی با شهرت بسیار جهانی، در ونیز درگذشت. دیوید گربر که به دلایل سیاسی، سالها پیش از آن، در ۲۰۰۵ از ورود به دانشگاه یل بازداشته شده بود، به اروپا مهاجرت کرد. او ابتدا در چندین…

درگذشت اندیشمند و بزرگمرد زبان و ادب ایران اسماعیل سعادت (۱۳۰۴-۱۳۹۹) روز دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۹ ایران یکی از ارزشمندترین اندیشمندان و در همان حال یکی از الگوهای کم‌مانند اخلاق و کار و زحمت و انسانیت در یک زندگی فرهنگی را از دست داد:…

درباره منوچهر طیاب پاره ای از کتاب «همراه با باد» اثر ناصر فکوهی طیاب، یهودی سرگردان چهار گوشه‌ی ایران از دل کویر تا کوه‌های زاگرس. همراه با باد. «آرزوهایی بیکران و نگاهی مشتاق به افق دوردست و خانه». آب، باد و خورشید و خاک. گرمایی…

طیاب هم رفت… دلنوشته ای برای منوچهر طیاب وقتی دوستی می‌میرد، ولو آنکه در سنین بالا و ولو آنکه انتظار مرگش را داشته باشی؛ و ولو آنکه حتی در شرایطی آنقدر دردناک باشد که آرزو داشته باشی زودتر از جهان برود تا از این دردهای جانکاه خلاص…

طیابی که بود، طیابی که خواهد بود… / دلنوشته ای برای منوچهر طیاب مرگ پایان حیات فیزیکی همه انسان‌‌ها و آغاز حیاتی دیگر در کیهان و جهان است. حیاتی دیگر هم در تمام ذرات فیزیکی عالم، و هم به مثابه بخشی از فرهنگ و خاطره افرادی دیگر: یک…

دموکراسی یک شیوه حکمرانی است که مهم‌ترین مشخصه آن در حکومت بر اساس اراده «اکثریت» یک گروه جمعیتی در یک پهنه سرزمینی است. اینکه چنین جمعیت و پهنه‌ای چگونه تعیین شده‌اند؟ اینکه چه سازوکارهایی که به تعیین این «اراده» و این «اکثریت» امکان…

درباره منشاء انواع (۱۸۵۹) / چارلز داروین نام «داروین» در ادبیات عمومی غیرعلمی، به صورت «داروینیسم اجتماعی»، از قرن نوزده تا امروز پیوندی ناگسستنی با نظریه‌ای داشته که قدرت‌های سیاسی سوء‌استفاده هولناکی از آن برای «علمی» جلوه دادن…