جشن کتاب و پریشانى نشانه‏‌ها

نزديك به هفتاد سال پيش، زمانى كه كارگران فرانسوى توانستند براى نخستين‏‌بار از حق مرخصى با حقوق برخوردار شوند و براى استفاده از آن به‏ سوى كرانه‏‌هاى درياى شمال روانه شدند، هنوز در بسيارى از اذهان، بهره‏‌مند شدن از اوقات فراغت و گردش و تفريح…

نوروز جشن ملت‏‌سازى

دولت ملى؛ يعنى دولت مبتنى بر مشروعيت قدرت سياسى، بر اساس آراى عمومى و نظام‏‌هاى نمايندگى تجديدشونده و مشروع، هرچند امروزه به‏ شكل منحصربه‏ فرد دولت‏‌هاى جهان بدل شده است، اما عمرى كوتاه‏‌تر از دويست سال دارد و در ميان اشكال دولتى متفاوت و…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۱۶): «همراه با باد»

شاید نزدیک به پانزده سال پیش بود که در سال‌های نخست ورود به دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران و زمانی که در حال اولین آماده‌سازی‌ها برای تألیف و ترجمۀ کتابی با نام درآمدی بر انسان‌شناسی تصویری و فیلم اتنوگرافیک (نشر نی، ۱۳۸۷) بودم، به سوی…

پاره‌ای از یک کتاب(۱۱۵): پاریس، یک فرهنگ عاشقانه

روبرویت، کافه ‌ها، با کافه‌نشینان و گارسون‌های‌شان با اونیفورم‌های سیاه و سفید و حرکاتی شبیه به بال و پرزدن‌‌های بی‌تاب کلاغ‌ها همه‌جا پراکنده‌اند. اینجا شهری است درون کافه‌ها و نه کافه‌هایی درون شهر. بولوار سن‌میشل. در مهتابی این و آن…

زنان دیروز، زنان امروز

موضوع كار زنان، چه در بُعد اقتصادى و چه در بُعد اجتماعى آن، همواره يكى از محورهاى مناقشه در علوم انسانى بوده است. تا حدود سه دهه پيش اين مناقشه، فمينيست‏‌ها و ضدفمينيست‏‌ها را در دو جبهه كاملاً مشخص قرار مى‏‌داد؛ به‏ صورتى كه گروه نخست از…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۱۴): فرهنگ اوهام

آفتاب آفتاب نوری شادمانه را بر چهره، رگ‌ها و استخوان‌هایمان می‌پاشاند. سبزی‌ها سبز ترند، آبی‌ها آبی‌تر و سپید‌ها سپیدترند. خوش‌بختی باید جایی میان همین سبز‌ها، آبی‌ها و سپید‌ها، گم شده باشد. شاعری می‌خواند: فقر زیر آفتاب کم‌تر اندوه‌بار…

زن ایرانی: هویتی تعریف‌ناشده

نقد پسامدرن بر جامعه فراصنعتى، امروز سهمگين‏‌تر از هر زمانى پيامدهاى متناقض مدرنيته را به‏ زير سؤال برده است. موقعيت نامطمئن و مبهم انسانى مدرن كه در ميان دو قطب آشتى‏‌ناپذير قرار گرفته و بى‏‌‌آن‏كه بتواند يك‏بار براى هميشه درد و عذاب اين…

زن‏‌ها، شیرها، روباه‏‌ها … یادداشتی بر کتاب «داستان دلیله‌ی محتاله و مکر زنان»

تصوير اسطوره ه‏اى زن به‏ مثابه «ديگرِ شيطانى» در برابر «خودِ خدايى»، از كهن‌‏ترين نمونه‌‏هاى آغازين در بسيارى از فرهنگ‌‏هاى انسانى است. اگر تنها خواسته باشيم به دو مورد در اين زمينه اشاره كنيم، آن دو را در سنت مزدايى از يك‏سو و در سنت يهودى…

فرهنگ انسان‌شناسی اجتماعی و فرهنگی (پنجاه و چهار):جامعه پیچیده

اولف هانرتز ترجمۀ حسین حسنی Complex Society در انسان‌شناسی اصطلاح «جامعه پیچیده» در دوران پس از جنگ جهانی دوم، از زمانی که بیش‌تر اندیشمندان از توجه به جوامع دهقانی* رویگردان شدند و هنگامی که انسان‌شناسی شهری* گسترش یافت، کاربرد…

پاره‌ای از یک کتاب(۱۱۳): انسان‌شناسی

انسان بر خلاف اکثر جانوران، به یک محیط خاص وابسته نیست: کره زمین در همه بخش‌های خود برای او زمینه زندگی را فراهم می‌کند و او با تکیه زدن بر فرهنگ خویش است که خود را با محیط‌های مختلف انطباق می‌دهد. انسان‌ها با توجه به قابلیت‌های زیستی خود…