پرسش از فرهنگ (۴۶): چرا انسان ها بی رحم هستند؟

یکی از پرسش های اساسی که از سال ها پیش مورد تاکید و پژوهش رفتار شناسان جانوری و گروهی از انسان شناسان است، به دست آوردن مرزهایی است که بتوان بر اساس آنها میان انسان ها و جانوران تفکیک قائل شد. تا چند دهه پیش تصور عمومی آن بود که این مرزها ،…

ایرانی بودن تنها با تکثر فرهنگی-تاریخی مردمانش تعریف می‌شود

گفتگو با ناصر فکوهی ابراهیم عبدالله زاده در این گفتگو، مولف به چند پرسش درباره کتاب جدیدش با نام "همسازی و تعارض در هویت و قومیت" که دربرگیرنده 13 مقاله و پژوهش وی و همکارانش درباره مسائل قومی در ایران است، می پردازد و از ضرورت تابو…

پرسش از فرهنگ(۴۵): انفعال اجتماعی چیست؟

نظریه پردازان اجتماعی عموما در دو شاخه مختلف از وضعیت «متعارف» اجتماعی دفاع کرده اند: گروهی که عمدتا شامل کارکرگرایان می شده اند، وضعیت متعارف را در وجود «تعادل» اجتماعی و کارکرد جوامع انسانی با کمترین هزینه دانسته اند و بنابراین اصل را بر…

پرسش از فرهنگ (۴۴): آیا سلسله مراتب اجتماعی ضروری است؟

لویی دومون(1911-1998)، انسان شناس فرانسوی در سال 1966 کتاب معروف خود «انسان سلسه مراتبی» را منتشر کرد و در آن به تشریح و تحلیل نظام سلسله مراتبی هندوستان پرداخت. تا پیش از دومون، رویکرد عمومی به این نظام که خود را در کاربرد واژه پرتغالی…

سنت سفر نامه نویسی در انسان شناسی: گفتگو با ناصر فکوهی

پژمان موسوی «مردم نگاری سفر»؛عنوانی که شاید تا پیش از انتشار کتابی به همین عنوان از دکتر نعمت الله فاضلی،برای مخاطب ایرانی غریب و ناآشنا می نمود.امروز اما قضیه متفاوت است:اگر تا پیش از این کتاب هایی از جنس سفرنامه در ایران منتشر می…

در شرافت ِ «سیاست»

عزت الله سحابی، روز 10 خرداد ماه 1390 (31 ماه مه 2011) در 81 سالگی درگذشت. آنچه بیش از هر چیز در نوشته ها و مطالبی که پس از درگذشت وی به چشم می خورد، اجماعی تقریبا کامل در اخلاقی بودن و الگو وار بودن حیات او و نه لزوما در «سیاستمدار بودن»…

اراده معطوف به «صاحب اثر شدن»: گفتگو با ناصر فکوهی

زهره روحی پیش از گفتگو در گفتگوی حاضر می‌خواهیم، پدیدة اجتماعیِ تمایل به «صاحب اثر» شدن را بررسی کنیم. پدیده‌ای نسبتاً نوظهور در جامعة ایران که ظاهراً (برغم ضرورت آن)، چندان جدی تلقی نشده است تا به لحاظ جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار…

ما، آن ها؛ اتنوگرافی یک تردید

مرضیه جعفری پارساپژوه، سپیده (1384)، ما، آن ها؛ اتنوگرافی یک تردید، تهران: پژوهشکده ی مردم شناسی. یکی از کتاب ها و منابع موجود در زمینه ی انسان شناسی شهری، که از منابع اولیه ی کار شده در این حوزه پس از طرح و تدرس مباحث جدید انسان…

آینده خاور میانه یا آینده جهان

چندی پیش در جلسه ای عمومی از من، در سئوالی کلیشه ای، پرسیده شد: آیا نسبت به آینده ایران خوش بین هستید؟ من نیز، تلاش کردم با فاصله گرفتن نسبی از پاسخ های کلیشه ای بگویم: بله به آینده ایران بسیار خوش بین هستم، اما مشکل این است که ایران در…

در ستایش زندگی

از نزدیک به دو سال پیش گفتگویی بسیار تفصیلی را درباره «تاریخ فرهنگی ایران معاصر» با جلال ستاری آغاز کردیم که به تازگی به پایان رسیده است، بیش از 700 صفحه از خاطرات وی از کودکی تا امروز و بررسی ریز آثار و افکار و اندیشه هایش درباره مضمون…