میراث مالتوس

در سال 1798، تامس مالتوس، اقتصاددان بريتانياى براى نخستين‏‌بار در كتابى با عنوان رساله در باب اصل جمعيت درباره افزايش نسبى بسيار بيش‏تر جمعيت انسانى در مقايسه با توانايى انسان‏‌ها به توليد غذا هشدار داد و پيشنهاد كرد كه كنترل جمعيت هرچه…

پاره‌ای از یک کتاب(۱۳۵): درسی درباره درس

می توانستیم درس خود را (ولو درسی برای افتتاح یک کرسی) ارائه می کردیم بی آنکه از خود بپرسیم: به چه حقی چنین چیزی را از ما خواسته اند؟ اما برای آنکه چنین پرسشی را از ذهنمان دور کنیم، نهاد کلژ دو فرانس و در کنار آن، اضطراب ناشی از تصمیم های…

انسان‌شناسی عصب‌شناسی (بخش یکم)

انسان‌شناسی در بین علوم انسانی و اجتماعی علم خاصی به شمار می‌رود و در میان این علوم مورد مشابهی نداریم. جالب است بدانیم در سال‌های اخیر انجمن انسان‌شناسی آمریکا(American Anthropological Association)  به عنوان بزرگترین انجمن از این نوع، در…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۳۴): فرهنگ و زندگی روزمره

ناصر فكوهي- و هر چقدر اين خلاقيت فرهنگي در كشوري بيشتر باشد به خودش مصونيت بيشتري مي‌دهد. اما مي‌خواستم برگرديم به بحث اروپا و آمريكا. يعني سياست اروپا را تحليل كنيم به خصوص فرانسه. من فكر مي‌كنم تجربه فرانسه كمي جاي انتقاد دارد. در عين حال…

گفتگو و تفاوت

تحليلى انسان‌‏شناختى بر تفاوت و گفت‏گو آغاز انديشه انسان‏‌شناختى را مى‏‌توان در حركت «خود» به‏ سوى «ديگرى» و به كلامى ديگر در شكل‏‌گيرى «هويت» در برابر «تفاوت» دانست. به‏ همين دليل همه فرهنگ‏‌ها تقريباً در تمامى سطوح شكل‏‌گيرى…

پاره‌ای از یک کتاب (۱۳۳): انسان‌شناسی سیاسی

۲.۲.تمرین الزام در هر نظام اجتماعی ابزارهای نهادینه‌ای وجود دارند که به کمک آنها می‌توان افراد را واداشت که حداقل احترام را نسبت به هنجارها قائل شوند. این ابزارها شامل گروهی از اعمال و باورها (بازنمودهایی با منشاءِ فرهنگی و غیرقابل…

دویست سال گفتمان ارتجاع

دويست سال استدلال عليه ترقى‏خواهى كتاب خطابه ارتجاع: انحراف، مخاطره، بيهودگى (1991) اثر آلبرت هيرشمن (ترجمه محمد مالجو، شيرازه، 1382.) در هفت فصل و 210 صفحه به همراه فهرستى از اعلام در پايان آن، منتشر شده است. هيرشمن، اقتصاددان و متخصص…

پاره‌ای از یک کتاب(۱۳۲): انسان‌شناسی

گافمن و صحنه‌پردازي زندگي روزمره اولين نظريه‌پردازي كه خود به يكي از بزرگترين منابع جامعه‌شناسي و انسان‌شناسي تفهيمي‌و تفسيري در دو دهه گذشته تبديل شده است، ايروينگ گافمن (Erving Goffman)، جامعه‌شناس امريكايي است. او در كتاب “بازنمود…

دانشگاه، قدرت، و جهانى‏‌ شدن

بحثى كه در اين‏جا انجام مى‏‌گيرد، سه جنبه و سه مفهوم را در خود دارد كه ما، براى آن‏كه منطق كل به جزء را در آن رعايت كنيم، در جهتى معكوس با عنوان موضوع به آن مى‏‌پردازيم: نخست به جهانى‏‌شدن، سپس به قدرت، و در نهايت به دانشگاه. جهانى‏‌شدن‏…