کوته‌نوشت‌های اجتماعی (۴۶): فرهنگ دینی و فرهنگ ملی

کوته‌نوشت‌های اجتماعی (46): فرهنگ دینی و فرهنگ ملی اگر از خود بپرسیم که آیا جامعۀ ایران و اعمال مردم این کشور بیشتر با فرهنگ مذهبی و اسلامی آنان سازگار است یا با فرهنگ فرهنگ ملی و باستانی‌شان، شاید بتوانیم به این صورت به این پرسش پاسخ…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی(۴۵): هم‌فرهنگی و خرده‌فرهنگ‌ها

نظریه هم‌فرهنگی (Co Culture) و مفهوم خرده‌فرهنگ‌ها: این نظریه به گونه‌ای که به وسیلۀ مارک اورب (Mark p. Orbe) و ریجینا اسپلر (Regina E. Spellers) مطرح شده است، عمدتاً بر چند مؤلفه تأکید می‌کند که عبارت‌اند از: 1- جوامع کنونی در…

کوته‌نوشت‌های اجتماعی(۴۴): نظریه‌های تمدنی

در قرون هجده و نوزده یکی از گرایش‌های بسیار مورد توجه و غالب در نزد متفکران، آن بود که بتوانند برای تمدن‌های انسانی در مجموعۀ بزرگ آن‌ها،  نظریه‌های تبیین و شکل‌گیری  تدوین کنند. این کار عموماً با این هدف انجام می‌شد که اندیشۀ…

خود و دیگری (بخش سیزدهم): زنان و مردان

خود و دیگری/ بخش سیزدهم/ زنان و مردان/ درسگفتارهای ناصر فکوهی/ با همکاری سامال عرفانی1 در صورتی که تحول رابطه‌ی زن-مرد به‌عنوان رابطه‌ی خود-دیگری به طبیعت نزدیک بود می‌بایست در نهایت همان شیوه از سلطه‌ی مذکر بر مونث که در طبیعت…

نظریه‌های بدن (بخش نوزدهم): انسان‌گرایی و روشنگری

نظریه‌های بدن/ بخش نوزدهم/ انسان‌گرایی و روشنگری / با همکاری بهنام پاشایی در مقابل نظریۀ هابزی که به بدن سیاسی و اجتماعی و برتری مطلق آن در برابر بدن طبیعی می‌پردازد، نظریۀ روسویی قرار دارد که تقریباً چند دهه بعد از آن مطرح شده است. ژان…

فاشیسم و گوناگونی فرهنگی (نخش یازدهم):فاشیسم آلمان(بخش دوم)

فاشیسم و گوناگونی فرهنگی/ درسگفتار/ بخش یازدهم/ فاشیسم آلمان/ بخش دوم / با همکاری مریم رجبی هیتلر با تکیه بر ایدئولوژیِ نژادگرایی و رویکرد بیولوژیکی و با استفاده از علم انسانشناسی و انسانشناسیِ جسمانی به‌دنبالِ اثباتِ تفاوت فیزیونومی،…

«مردگان می‌توانند به زندگان آرامش بدهند»

گفتگو با ونسن دسپره، فیلسوف / برگردان ناصر فکوهی ونسن دسپره (Vinciane Desperet)(1959)، فیلسوف فرانسوی با حساسیت زیادی مناسبات میان زندگان با عزیزان از دست رفته‌شان را بررسی کرده است. و از خود می‌پرسد: «شاید مردگان چیزی برای گفتن به…

انسان‌شناسی و پسامدرنیسم

مقدمه انسان‌شناسی به دلایل گوناگون تاریخی و تحولی که در نظریه‌ها و روش‌های خود تجربه کرده است، بهترین زمینه را در میان علوم اجتماعی مختلف برای رشد و هم‌پوشانی مباحث خود با پسامدرنیسم داشته است. با این وجود پسامدرنیسم، به نوبۀ…

رویکرد تفسیری در انسان‌شناسی کلیفورد گیرتز (بخش دوم)

رویکرد تفسیری در انسان‌شناسی کلیفورد گیرتز / بخش دوم   گیرتز و مفهوم الگو گیرتز دراین جملات بر نکتة مهمی تأکید دارد که رویکرد نمادین به پدیدۀ دین را به خوبی روشن می‌کند. او بیشتر از آنکه به دنبال تعریف باشد، یعنی به نوعی به دنبال…