مصاحبه (۴): مصاحبه بالینی و مصاحبه عمیق

توسط ناصر فکوهی اخرین به روز رسانی آبان ۱۰, ۱۳۹۹

مادلن گراویتز ترجمه ناصر فکوهی

مصاحبه بالینی و روانکاوانه یا روان درمانی در این گونه مصاحبه تعداد اندکی پرسش مطرح می شد و فرد مورد مطالعه است که بخشی از خاطرات یا موضوع هایی را که مایل است، برای سخن گفتن انتخاب می کند. در اغلب موارد این مصاحبه به صورت یک تک گفتار مصاحبه شونده انجام می گیرد. همه چیزهایی که این فرد بیان کند، در هر زمینه و هر نظم و ترتیبی که باشد، مورد علاقه پژوهشگر است . در این حالی تعدادی مصاحبه باید به انجام برسند. پژوهشگر در این نوع از مصاحبه نه فقط به محتوای آشکار یعنی آنچه مصاحبه شونده بر زبان می آورد علاقمند است بلکه به حوادث، داوری ها، عواطف، تصاویر، واژگان، قرار گرفتن پنداره ها در کنار یکدیگر، و همچنین نحوه ای که این گفته ها به بیان می آیند علاقمند است: لحن صدا، سرعت بیان، تردید ها، مکث ها، و ادا ها و غیره.
هدف این مصاحبه پیش از هر چیز هدفی درمانی است: کمک به مصاحبه شونده برای آگاهی یافتن از گره های درونی اش و به این ترتیب یاری رساندن به او برای زندگی کردن و در صورت امکان بهبود یافتن. مصاحبه عمیق در این نوع از مصاحبه، رویکرد پژوهشگر می تواند کمابیش هدایت کننده باشد اما بهر رو او است که بر خلاف شکل قبلی مصاحبه، موضوع مورد مصاحبه را پیشنهاد می کند. پژوهشگر آزادی کاملی در اداره مصاحبه دارد همان طور که مصاحبه شونده نیز در پاسخ هایش از آزادی کامل برخوردار است. در این مورد نیز انجام تعدادی مصاحبه مفید به نظر می رسد. در این مصاحبه نیز، پژوهشگر تلاش می کند محتوای پنهان مصاحبه را مشاهده کرده و آن را به شیوه ای کیفی تحلیل کند. مصاحبه در این روش نیز همچون مورد پیشین بر فرد متمرکز است اما با دو تفاوت: از یک سو هدف مصاحبه لزوما درمان نیست، و از سوی دیگر هدف او محدود است. برای نمونه در این پژوهش برای یافتن انگیزه ها ، پژوهشگر در پی آن است که دلایل خصومت مصاحبه شونده را با خانه های پیش ساخته یا سوپ های حاضری و غیره. همه چیزهای که از دور یا نزدیک به موضوع مربوط است: خاطرات کودکی، ترس ها و … را در نظر بگیرد، اما تنها به همین امر بسنده می شود. پژوهشگر با شیوه ای کمابیش هدایت کننده مصاحبه شونده را به سوی هدف خود می راند.

پست های مرتبط