پاره های انسان شناسی

گروه کتاب و رسانه

فکوهی، ناصر، ۱۳۸۵، پاره های انسان شناسی، مجموعه مقاله های کوتاه ، نقد ها و گفت و گو های انسان شناختی، تهران: نشر نی، ۷۲۸ صفحه.

انسان شناسی علمی زنده، پویا و رو به رشد است که با حرکت از محور انسان، این موجود شگفت انگیز را در ترکیبی پیچیده، که از زیست شناسی و فرهنگ در خود دارد، در همه زمان ها و مکان ها موضوع کار خویش قرار می دهد و به این ترتیب چشم اندازی بسیار گسترده تر و جذابیتی پویاتر می یابد و راه را بر مجموعه ای بزرگ از علوم بین رشته ای می گشاید. بین رشته ای شدن و فرهنگ، مهم ترین محور های مطالعات علوم انسانی در چند دهه اخیر بوده اند و از این رو انسان شناسی بهترین زمینه را برای خروج از بن بست های معرفت شناختی این علوم و حرکت به سوی آینده ای جهانی، که بی شک چند هویتی و چند فرهنگی و پیچیده خواهد بود، فراهم می آورد.

کتاب حاضر مجموعه ای از نوشته های کوتاه برای شناساندن علم انسان شناسی است که از خلال آثار اندیشمندان و مباحث اساسی این رشته طراحی شده اند. روی سخن این کتاب با دانشجویان و دست اندرکاران انسان شناسی و به ویژه گروه بزرگی از روشنفکران و اندیشمندان است تا از کلیشه هایی که در طول سال ها درباره این رشته اصیل در کشور ما شکل گرفته اند، فاصله بگیرند. این که روشن شود انسان شناس می تواند در مسائل روز جامعه خود دخالت کند و حرف و نظری داشته باشد که در بسیاری موارد حاوی اندیشه هایی برای بهبود زندگی انسان ها و گره گشایی از مسائل و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی و اقتصادی آن ها هستند؛ و این که انسان شناس می تواند در قالب یک فعال و دخالت گر اجتماعی ظاهر شود و نسبت به خطراتی که پروژه های توسعه می توانند برای جوامع انسانی در بر داشته باشند هشدار بدهد و دست اندر کاران را به مسئولیت پذیری و پاسخگویی بیش تر وادارد.
فهرست مطالب
پیشگفتار
فصل اول : پاره ها
– کلود لوی استروس: از خود تا دیگری
– ژان روش: فیلم مردم نگارانه
– ژرژ بلاندیه: سیاست بر صحنه
– مارگارت مید: مادر بزرگ انسان شناس ها
– کلیفورد گیرتز: در تار و پود فرهنگ
– لیلا ابولقود: فمینیسم و مدرنیته
– جیمز فریزر: شاخه زرین انسان شناسی
– انسان شناسی و رمان
– انسان شناسی و توسعه
– پیر بوردیو: ورزش و قدرت
– میشل مافزولی : اسطوره و انقلاب
– ساختار چیست؟
– نوزایی قومی
– روشنگری:انحراف یا سرنوشت محتوم
– برونیسلاو مالینوفسکی: مادر تباری تروبریاند ها
– آرجون آپادورای: پراکنش فرهنگ جهانی
– فرهنگ: از فرد تا جامعه
– فای اگزیائو تونگ: …از خاک
– انسان شناسی پزشکی
– چهره ها و نقاب ها
– مردم شناسی گیاهی
– ژن ها و فرهنگ
– زبان شناسی و انسان شناسی
– از صدا تا موسیقی
– نمادگرایی
– ژزا روهایم: ادیپ بومیان
– میرچیا الیاده: فضای مقدس
– ماهیت گفتمان انسان شناسی
– انسان شناسی و ایدز
– مارسل موس: فنون کالبدی
– اکبر احمد: شرافت از دست رفته جهان توسعه نایافته
– قومیت و فرهنگ
– انسان شناسی اقتصادی
– اخلاق انسان شناسی
– کالبد ناتمام
– موریس گودولیه: شکستن آینه «خود»
– جیمز کلیفورد: بدوی های مدرن؟
– انسان شناسی و امر سیاسی
– چشم
– انسان شناسی حافظه
– الیزابت بدنتر : هویت جنسیتی
– ایموس راپاپورت: سازمان یافتگی فضا
– سانسور

فصل دوم: مقاله های کوتاه

– انسان شناسی
چشم اندازهای یک رشته دانشگاهی: مردم شناسی از دیروز تا امروز/ نگاهی بر فیلم مردم نگارانه / انسان شناسی و موسیقی : از مردم شناسی تا مردم شناسی موسیقی/ یادی از ریموند فیرث

– روشنفکران
روشنفکران در عصر فروپاشی قطعیت ها/ روشنفکران و قدرت/ یادی از ادوارد سعید/ زبان خاموش در کوی دوست: جای خالی مسکوب/ ژورنالیسم و آکادمیسم/ لذت مقاومت ناپذیر چرخش به راست/ داستایافسکی و سیاست/ بورکا و فاشیسم/ از روح خودرو ها

– زنان
زن ایرانی: هویت تعریف ناشده/ زن ها، شیرها، روباه ها/ زنان: دیروز، امروز، فردا

– جشن، مناسک و زمان مقدس
نگاهی انسان شناختی بر اسطوره سیاسی جشن نوروز/ نوروز جشن ملت سازی/ جشن کتاب و پریشانی نشانه ها/ امر سیاسی و امر مقدس/ بم، گذشته ما، بم، آینده ما

– خشونت و جهانی شدن
خشونت در دو سوی پرده/ نگاهی بر بیلان یک قرن/ چرخه بی پاین نظم و تنش / برج بابل و صلیب گمشده/ در انتظار یازده سپتامبری دیگر/ تجارت جهانی اندام های انسانی/ پایان دیکتاتوری ها، آغاز دزدسالاری ها/ سندیکالیسم در عصر جهانی شدن/ میراث مالتوس/ چین: آن سوی سکه «معجزه اقتصادی»/ تعارض سیاسی و خشونت در جامعه معاصر ایران/ دانشگاه، قدرت و جهانی شدن/ بیلان اصلاحات

– گفتگو و تفاوت
تحلیلی انسان شناختی بر تفاوت و گفتگو/ گفتگوی تمدن ها، یک پروژه انسان شاختی/ جهانی شدن و گفتگوی تمدن ها/ جهانی شدن و کالایی شدن «فرهنگ مردمی»

فصل سوم: نقد ها

– اسطوره و معتا
– مردم شناسی و ادبیات عامه
– ریگانیسم در آینه واقعیت
– سرنوشت غم انگیز تمدن های پیش کلمبی
– دانش اساطیر
– فرهنگ و توسعه
– خشونت و جامعه
– پرسه ای در گذشته های مه آلود
– پایان دموکراسی
– جهانی شدن و فرهنگ
– دویست سال گفتمان ارتجاع
– ابهام در درک دین

فصل چهارم

– انسان شناسی
دیالکتیک جامع گرایی و خردبینی در حوزه فرهنگ/ ایران شناسی و انسان شناسی/ بنیان گزاری یک سنت آکادمیک/ انسان شناسی چیست؟/ ریشه های علم انسان شناسی

– مناسک و زمان مقدس
انسان شناسی جشن/ انسان شناسی شهر و تعطیلات

– قدرت، خشونت و جهانی شدن
هنر، سیاست، خشونت/ آرمانشهر در سده پرچالش/ انسان شناسی سیاسی و خشونت/ سیاست از منظر جامعه / مقابله با شورش در جهان سوم/ جهانی شدن و خشونت/ حرکتی بی نظم به سوی جهانی شدن/ دگر جهانی شدن، بدیلی بر جهانی شدن

– شهر و معماری
مفهوم خیابان در انسان شناسی شهری/ یک نگرش فرهنگی جدید به مفهوم برنامه ریزی شهری/ نگاهی فرهنگی بر معماری معاصر ایران / نمادهای شهری و قدرت

– صنعتی شدن و دولت ملی
هویت ایرانی در گذار از قومیت به ملیت/ صنعتی شدن، بحرانی برای تمام جهان سوم

کتاب شناسی