مصاحبه با پرسش های باز این نوع از مصاحبه به خصوص برای پژوشگر، الزام آور است که باید پرسش هایی دقیق و مشخص شده از پیش مطرح کند، اما فرد مورد مصاحبه هنوز آزاد است که به گونه ای که مایل است به این پرسش ها پاسخ دهد، هر چند که باید چارچوب پرسش های مطرح شده را رعایت کند.
مصاحبه با پرسش های بسته این نوع مصاحبه، ساختارمند شده ترین نوع مصاحبه به شمار می آید و شامل یک پرسشنامه استاندارد شده، پرسش هایی مشخص شده از پیش که در نظم خاصی مطرح می شوند و پژوهشگر باید این نظم را رعایت کرده و فرد مورد مصاحبه نیز ناچار به پاسخ دادن در چارچوبی بسیار محدود است انجام می شود. پاسخ ها می توانند به این صورت باشند: بله یا خیر، موافقم یا مخالفم، فیگارو یا اومانیته ( دور روزنامه مشخص سیاسی)، دریا یا کوهستان. به عبارت دیگر پاسخ ممکن است یا بله، یا خیر و یا بدون نظر باشد. این دو گونه آخر از مصاحبه که بسیار ساختارمند هستند به دلیل محتوای پاسخ ها بسیار بیشتر از آنک به نحوه انجام خود مصاحبه مربوط باشند به شکل پرسش ها وابسته اند. در واقع در هر دو این مصاحبه ها، پژوهشگر ناچار به تبعیت از پرسشنامه است. فرد مورد مصاحبه، برخلاف مصاحبه با پاسخ های باز، در اینجا از آزادی برخوردار نیست و به همین دلیل نیز این مصاحبه ها به نسبت مصاحبه های قبلی از لحاظ میزان غنای موجود در نتایج در اطلاعات به دست آمده و شیوه تحلیل نتایج آنها کاملا با یکدیگر متفاوت هستند.
مصاحبه های بی شماری در ابعاد گوناگون از هر دو گونه از مصاحبه با پرسش های باز و بسته استفاده می کنند. در هر دو حالت آنچه معمولا در پی آن هستند، رسیدن به یک نتیجه آماری است، نوعی توزیع متغیرها. چنین متغیرهایی البته در مصاحبه ای با پاسخ های بسته از پیش تعیین شده اند: بدین ترتیب که جمع پاسخ ها به یک پرسش به صورت مثلا ۵۰% بله، ۴۰% خیر و ۱۰% بدون نظر، اعلام می شوند. اما در مصاحبه های با پاسخ باز، عوامل دارای نفوذ کشف شده و نتایج آماری تنها بر اساس تحلیل محتوای پاسخ ها اعلام می شوند.
برای خلاصه کردن مشخصات انواع مصاحبه ها می توانیم گونه های مختلف مصاحبه ها را از یک سو(الزام آورترین) به سوی دیگر ( آزاد ترین) در یک پیوستار به صورت زیر خلاصه کنیم: در یک سو
– پرسش های نادر، در فرمولبندی های غیر الزام آور و از پیش تعیین ناشده
– پاسخ های غنی، پیچیده با محتوای عمیق
– آزادی هر چه بیشتر برای پژوهشگر و مصاحبه شونده
– مدت تقریبا بدون محدودیت
– احتمال تکرار مصاحبه ها
– هدف، اهمیت دادن به شخص مورد مصاحبه(درمان، مشاوره) است
– مصاحبه متمرکز بر شخص است در سوی دیگر
– پرسش هایی که هر چه بیش از پیش به صورت سخت و از پیش تعیین شده مطرح می شوند
– پاسخ های کوتاه، دقیق، با محتوای محدود تر
– آزادی بسیار اندک برای پژوهشگر و برای مصاحبه شونده
– مدت زمان محدود و در اغلب موارد سریع
– انجام تنها یک مصاحبه
– هدف، اهمیت دادن به اطلاعات مربوط به هدف پژوهش است
– مصاحبه بر مساله مورد تحقیق متمرکز است این طبقه بندی هر چند تا اندازه ای ابتدایی است، به مشخصات اساسی گونه های اصلی مصاحبه مربوط می شود. بنابراین باید آن را بنا بر روش هایی که پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات خود به کار می گیرد، تکمیل کرد، یعنی با استراتژی های مختلفی که او درون این طبقه بندی برای خود اختیار می کند.
