گروه کتاب
تقلیل گرایی و سطحی نگری و ساختن و پرداختن کلیشه های فکری و اندیشه های حاضر و آماده ای که در قالب هایی از پیش تعریف شده و بر اساس اصول غیر قابل انکار و تجربه شده و مورد اجماع انجام می گیرند، دردی را از هیچ کس دوا نمی کند، اما برای بسیاری از کسان سودمند هستند.
فکوهی، ن، ۱۳۹۱، گفتمان های انسان شناختی از نظریه تا میدان، تهران: نشر علم. ۳۷۶ ص.
فهرست مطالب
پیشگفتار
فصل اول: زبان و بینش انسان شناختی
بینش انسان شناختی
تحلیل گفتمان در انسان شناسی
گفتمان انسان شناختی و پسا مدرنیسم
انسان شناسی و گفتگوی تمدن ها
فصل دوم: انسان شناسی و روشنفکران
قرن بیستم، اسطوره و روشنفکران
علوم انسانی و روشنفکران
پیر بوردیو و پرسمان دانش و روشنفکری
رویکرد تفسیری در انسان شناسی کلیفورد گیرتز
انسان شناسی و میراث فروید
فصل سوم: انسان شناسی، اسطوره ها و مبادله نمادین
تحلیل ساختارگرایانه یک اسطوره سیاسی
انسان شناسی گفتگو: پویایی ممنوعیت ها و تعلق ها در حوزه مبادله
بدن و قدرت
انسان شناسی و تابو
انسان شناسی خاطره و آیین
از اسطوره تا جشن
فصل چهارم: سیاست و جنبش های اجتماعی
انسان شناسی کاربردی
عدالت و دانشگاه
جنبش دانشجویی: اسطوره یا واقعیت؟
سیاست: از مناسک تا سبک زندگی
تناقض تکثر گرایی فرهنگی و نو لیبرلیسم
پوپولیسم و دموکراسی در آمریکای لاتین
نمایه
فهرست قاب ها
انسان شناسی جدید
انسان شناسی زیستی / انسان شناسی فرهنگی
چرخش تاریخی انسان شناسی(آلن بارنارد)
خداحافظی با پدیده های “عجیب و غریب“ در انسان شناسی(جرمی مک کلانسی)
دو گونه انسان شناسی در فرانسه(ژرار التاب)
فرهنگ تعریف ناپذیر
نسبی گرایی فراهنگی
سرزمین زدایی
نظریه های تمدنی
هم- فرهنگی و خرده فرهنگ ها
فرهنگ دینی و فرهنگ ملی
تعلق ملی
جماعت گرایی فرهنگی
علوم اجتماعی، علوم دقیقه و قدرت: از توهم تا واقعیت
سبک زندگی
هنر فاشیست نبودن(میشل فوکو)
عقلانیت و رسوم (آرتور موریس هوکارت)
زبان
انسان شناسی طبیعت(فیلیپ دسکولا)
دانش بومی
توهم و هویت
سیاست کالبدی
کالبد نشانه وار(میشل مافزولی)
منشا
درباره تاریخ (ژاک لوگوف)
نگاهی انسان شناختی به صدا و تصویر در سینما (ادگار مورن)
فرهنگ ایرانی چیست؟
نمادهای خصوصی و واکنش های عمومی(ریموند فیرث)
آمازون ها
نژاد
خانواده ابدی
انسان ابزارساز
زنانه شدن جهان
مراحل استراتژی پژوهشی (هانری ماندرا، مارکو اوبرتی)
انسان شناسی دولت (مارک ابلس)
خشونت و مناسک واژگونی (مارک اوژه)
جامعه و تولید فرهنگی
کالایی شدن فرهنگ
ضدفرهنگ
فرهنگ غالب
بیگانه ترسی
عرف و قانون
پیشگفتار
تقلیل گرایی و سطحی نگری و ساختن و پرداختن کلیشه های فکری و اندیشه های حاضر و آماده ای که در قالب هایی از پیش تعریف شده و بر اساس اصول غیر قابل انکار و تجربه شده و مورد اجماع انجام می گیرند، دردی را از هیچ کس دوا نمی کند، اما برای بسیاری از کسان سودمند هستند.
دغدغه نگارنده در طول سال ها نویسندگی، صرفا نوشتن برای نوشتن، برای ایجاد الگو های تقلیل یافته ای که بر الگوهای پیشین افزوده شوند، نبوده است، بلکه هر کتابی، برای او، «حادثه» ای بوده ، تلاشی برای گرد آوردن اندیشه هایی که در تقابل و رودررویی با واقعیت های اجتماعی، با «نیاز» هایی حقیقی به اندیشه در جامعه، ساخته شده ، شکل گرفته و تبیین یافته اند.
از این رو، بر خلاف کلیشه های مرسوم که از نوشته هایی «پراکنده» سخن می گویند، زیرا در فضا یا در زمان، تقسیم شده اند و ظاهرا این تقسیم مانع از گرد آمدن دوباره آنها در فضا و مکان واحدی، جز با همین عنوان مشروعیت دهند، می شود، به گمان ما، آنچه اهمیت دارد، اندیشه در ابعاد چند گانه اش و همین «پراکنش» است که می تواند واقعیت را در اندیشه در خوانگیخته ترین و زنده ترین و نزدیکترین شکلش با واقعیت واقعی بازسازی کند. «نظم» در نهایت، به ویژه آنچه «نظم آکادمیک» خوانده می شود، بیشتر در پی آن است که نوعی از تقلیل گرایی در درک پدیده های بیرونی را به یک بعد از این پدیده ها ، طبعا با توجیهی علمی، در آورده و با قدرتی که مشروعیت خور را از جایی دیگر گرفته، بدان مشروعیت دهد..
آنچه در این کتاب و در برخی دیگر از کتاب های نگارنده از آن پرهیز شده، همین بوده است و آنچه بر آن اصرار بوده، آنکه این «پراکندگی»، که تنها یکی از دلایل آن ، نبود نهادها، ساختارها و امکانات پایه ای و اساسی برای حمل اندیشه و سامان دادن به اندیشه علمی در جامعه ای است که ما در آن به کار می پردازیم، به گونه ای جبران شود.
از این رو، در این کتاب تلاش شده است، که نوشته ها و گفتارها و یادداشت ها و گفتگوهایی که هر یک درباره یکی از موضع های اجتماعی است ، با دیدی واحد یعنی نگاه انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی در چارچوبی منطقی گرد هم بیایند. شیوه خواندن این کتاب بنابراین می تواند (اگر نگوئیم لازم است) به گونه ای باشد که نیاز خواننده ایجاب می کند، نمایه ها کمکی برای این هدف هستند و خوانش علمی و فرهنگی این اثر همچون آثار دیگری در این رده در این چارچوب معنا می یابد.
این راهنما، به صورتی کوتاه عرضه می شود، زیرا نگارنده تا کنون بارها، از همین روش در کتاب های دیگر نیز استفاده کرده است: تقسیم کتاب به بخش هایی که در همراهی با هم و جدا از هم معنا پیدا کرده و می توانند به صورت هایی بسیار گوناگون در مسیرهای خوانشی قرار بگیرند. در این میان «قاب» هایی که در کتاب تعبیه شده و بیشتر آنها یادداشت هایی از نگارنده، اما برخی از آنها نیز بخش هایی از نوشته های مهم انسان شناسی است، راهی دیگر برای حرکت در مسیری آزاد است که هر خواننده ای می تواند برای خود در این کتاب تعیین کند.
گفتمان انسان شناسی در نهایت، خاص بودن خود را با آزادی ای که به اندیشه نویسنده و اندیشه خواننده برای تامل بر موضوع های مهم اجتماعی و رابطه آنها با موضوع هایی کاملا فردی و خرد می دهد، تعریف می کند. اما این به هیج رو نه به معنای نبود کاستی در این کتاب است و نه به معنی نبود نیاز به به نقد کشیده شدن آن به وسیله همه کسانی که دغدغه ای در این زمینه ها دارند: نقدهایی که برای ما جز نشانه ای از محبت و دوستی نخواهند بود.
در نهایت جای تشکر از دوست عزیز آقای علیرضا حسن زاده هست که در تشویق و انگیزش نگارنده به تدوین این کتاب و در نظارت بر انتشار آن به شیوه ای علمی بسیار موثر بودند و آرزوی آنکه انسان شناسی ایرانی، به یاری انسان شناسان جوانی همچون ایشان و دانشجویان و همکاران جوان تر ، بتواند جایگاه درخوری در کشوری همچون ایران که بدون هیچ اغراقی شاید یکی از بهترین جایگاه های جهانی برای چنین رشته ای باشد، بیابد.
ن.ف.
