ناصر فکوهی
در این روزهای سخت که استبدادپیشگان در همه جای عالم رویکردهای طالبانی علیه زنان را پیش گرفته‌اند و تبلیغ می‌کنند، و در کشوری که همهٔ مردم در طول چند دهه و به ویژه چند سال اخیر، به شدت مدیون شهامت و شجاعت زنانی هستند که در صف نخست مبارزه مدنی برای دفاع از آزادی و تحقق جامعه‌ای که شایسته نام «انسان» باشد قرار دارند، و بهای سنگینی را با زندگی و تمام هستی‌شان داده‌اند که دنیا نیز آن را برسمیت شناخته، مشاهدهٔ پوستری بر روی شبکه اجتماعی برایم همچون ضربه‌ای حیرت‌آور بود که نمی‌توانستم در برابرش ساکت بنشینم. پوستر به برنامه‌ای مربوط است با حضور گروهی از دوستان و از جمله یکی از فرهیخته‌ترین اساتیدم، که نمی‌دانم با چه ترفندی درونش کشیده شده‌اند، اما با اطلاعی که از روند و رویه‌های برگزارکنندگان این گونه جلسات دارم، برایم عجیب نیست که به هر کاری دست زده باشند که این برنامه را که از اساس ترکیبی غیرقابل قبول دارد یعنی بدون حضور حتی یک زن نویسنده، مستندساز، فیلمساز، شاعر و…، ترتیب داده شده، به اجرا در بیاورند. اما ظاهراً بلافاصله با چنان بازتاب‌های سختی روبرو شده‌اند که بخش کامنت را در اینستاگرام خود بسته و توضیحی را که مصداق «عذر بدتر از گناه» است، به جایش گذاشته‌اند که برنامه «درباره زنان» نیست بنابراین اشکالی ندارد که فقط مردان بنشینند و درباره یک «فیلم» صحبت بکنند. دوستان فراموش کرده‌اند که این «فیلم» را «فروغ» ساخته است که نماد آزادگی و چهرهٔ تاریخی آزادیخواهی زنان ایرانی برای حقوقشان است که قرن‌هاست سرکوب شده و می‌شود. بنابراین امیدوارم این برنامه، به جای آنکه با افزودن یکی دو «زن» به مثابه چاشنی کار، «تصحیح» شده و برگزار شود، بلکه به طور کلی حذف شده و برگزارکنندگان آن از عموم مردم ایران، از مخاطبان کانالشان و از شرکت‌کنندگانی که با شناختی که از اکثر آن‌ها، دارم به خوبی می‌توانستند در شرایطی مناسب ابعاد این اشتباه را درک کنند، پوزش بخواهند. در این باره باز هم خواهم نوشت و بحث را که امر بسیار گسترده در زمینه لزوم رویکردهای ایجابی در رفتارهای اجتماعی برای به دست آوردن جامعه متعادل است، باز خواهیم کرد.این یکی از مباحثی است که پیش‌تر درباره موضوع «وکیسم» در آمریکا به آن اشاره کردیم (عکس فوری ۲۶۴). و به باور ما مقابله با پا گرفتن این‌گونه برنامه‌ها را در کشورمان نباید به حساب یک «وکیسم» ایرانی گذاشت اما به باور ما این بیشتر راهی است برای آ«که اندیشه‌های بازمانده ضد زن و مردسالارانه که هنوز در بین روشنفکران ما نیز جایگاه قابل توجهی دارند را ، هر جا ظاهر شوند به شدت به چالش بکشیم. بسیاری از حتی دست اندرکاران فرهنگی توجه ندارند که یک رویکرد اشتباه چه پیامدهای سختی می‌تواند در فرهنگ یک کشور داشته باشد و چگونه یک رفتار زن‌ستیزانه و ضد فرهنگی علیه برابری و ایجاد فرصت‌های برابر دستکم برای زنان در محیط‌های روشنفکرانه را زیر سئوال ببرد. موضوعی که جای بحث‌های بسیار طولانی تر و عمیق‌تری را دارد.
۱۱ بهمن ۱۴۰۳
