عکس فوری (۳۰۲): در به در به دنبال “نفوذی”

ناصر فکوهی

در شرایط سخت و پیچیده کنونی که حاصل صد سال اشتباه بر هم انباشته (برغم موفقیت های چشم گیر) برای رسیدن به مدرنیته است، همه جا صحبت از “نفوذ” و “نفوذی” است: یعنی کسانی که چه در قدرت و چه در اپوزیسیون در داخل کشور, در حال بازی مخرب منافع دیگرانی هستند که جز ویرانی ایران و آینده اش به چیزی نمی‌اندیشند. در این موقعیت، شاید بتوان به گواهی تاریخ مدرن، دو مشخصه نسبتا روشن برای چنین نفوذهایی داد که البته می توانند همیشه، هم خودآگاهانه باشند، هم ناخود آگاهانه یا ترکیبی از این دو. این مشخصات، یکی رادیکالیسم و دشمنی و پرخاش جویی با اعمال و رفتارهای خشونت‌آمیز، مبالغه‌آمیز و قاطعانه و بدون هیچ مرزی با دوستان دیروز، داخلی و خارجی، است. و یا دعوت به سازش و تسلیم بدون هیچ توجهی به موقعیت‌های پیچیده درونی و بیرونی و تاریخ معاصر، و بدون اذعان به هیچ یک از اشتباهات گذشته و برعکس با اصرار به تکرار آن‌ها، باز هم بی هیچ قید و شرطی. نفوذی بودن چیزی نیست جز پوپولیسم، جزدادن راه حل‌های ساده برای مشکلات پیچیده در جهانی پیچیده‌تر. یعنی بازی دشمن، یعنی بلاهت محض که آن هم به ویرانی می‌انجامد. برای حل مشکلات کنونی، هیچ راهی جز دوری از جزم اندیشی، باور به تفکر انتقادی و دادن امکان به تحقق آن، باور به تخصص و اندیشه سالم و غیر ایدئولوژیک، باور به خرد و نقد آزاد و صریح جمعی و آزادی و دموکراسی سیاسی و اجتماعی حداکثری‌، فضای باز برای بیان معتدلانه و رد کردن راه حل های رادیکال و کوتاه مدت از جانب هر کسی، برای امکان دادن به خروج تدریجی اما پایدار از این وضعیت نیست./ شهریور ۱۴۰۴