نیم ترم اول سال تحصیلی ۱۳۸۵-۸۶
همچون ترم های گذشته در این نیم ترم نیز یک موضوع اصلی و پایه ای وجود دارد که کارهای تحقیق و اتنوگرافی ها بر گرد آن انجام می گیرند. موضوع این ترم عبارت است از : ” پیک نیک به مثابه یک رفتار اجتماعی“. این موضوع، که نگارنده درباره آن یک سخنرانی در همایشی بین المللی در دانشگاه سوربن نیز در ماه اکتبر سال جاری خواهد داشت، موضوع یک برنامه مشترک با دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به ویژه در حوزه فضا و فرهنگ نیز هست که در اردیبهشت ماه سال آینده، باز هم در قالب یک همایش ، برگزار خواهد شد. بنابراین نتایج این کلاس می توانند به صورت های مختلف در این همایش عرضه شوند. موضوع اوقات فراغت یکی از مهم ترین مضمون های انسان شناسی شهری است. دنیای مدرن با آزاد ساختن بخشی از وقت انسان ها که می توانند آن را صرف تفریح کنند، قالب های زمانی – مکانی و رفتارهای اجتماعی – فرهنگی ویژه‌ای را به وجود آورده است که مطالعه بر آنها از مهم ترین وظایف انسان شناسی معاصر است. با این وصف اوقات فراغت موضوعی بسیار گسترده است که در ترم جاری ما تنها به یکی از ابعاد آن می پردازیم و آن پیک نیک است که هنوز در فارسی واژه معادل مورد اجماعی برای آن وجود ندارد. واژگانی چون ”گشت“ ، ”تفرج“، ”گردش“ ، و… هر یک به بخشی از این رفتار اشاره می کنند بدون آنکه کل آن را تداعی کنند. بنابراین تا یافتن واژه ای که بتواند این معنی را برساند از همین واژه فرانسوی استفاده می کنیم که معنی آن خوردن غذایی اندک است. در انسان شناسی پیک نیک را می توان به این صورت تعریف کرد:
”شیوه ای از گذران جمعی اوقات فراغت در مکانی خارج از محل مسکونی و به خصوص در فضایی باز و خارج از شهر و سرگرم کردن خود با صرف غذا، بازی ، گفتگو و سایر تفریحات“.
با توجه به این نکته در این ترم ما به مطالعه ای همه جانبه بر موضوع پیک نیک می پردازیم تا به این مسائل بپردازیم:
۱- ارائه تعاریف پیک نیک و تحلیل آنها
۲- اشکال و گونه شناسی پیک نیک بر اساس اقشار اجتماعی، موقعیت های فرهنگی ، مناطق جغرافیایی – اقلیمی ….
۳- فضاهای پیک نیک در شهر و در خارج از شهر
۴- وسایل مادی مورد استفاده در پیک نیک
۵- جماعت های شکل گرفته شده در فرایند پیک نیک ( جماعت های موقت و دائمی)
۶- اشکال سرگرمی و گذران اوقات فراغت در پیک نیک
۷- انحرافات اجتماعی درون و یا ناشی از این رفتار
۸- منبع شناسی و بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه در ایران و سایر کشورها
شیوه ارزیابی کلاس
حضور مرتب در کلاس و عدم غیبت به عنوان یک نکته مثبت ارزیابی می شود که بنابر آن در انتهای دوره می تواند به صورت یک تا دو نمره تشویقی به دانشجویان کمک شود. برعکس عدم شرکت در کلاس به دلایل غیر موجه، حداکثر تا سه غیبت پذیرفته شده، اما سبب از دست دادن نمره تشویقی و بیشتر از سه غییبت موجب حذف واحد خواهد شد. شیوه ارزیابی بر اساس یک امتحان کتبی بر پایه سرفصل های ارائه شده در کلاس ( ۱۳ نمره) و یک اتنوگرافی و کار تحقیق ( ۷ نمره) خواهد بود. بنابراین هر یک از دانشجویان همچون ترم های گذشته برای ارزیابی این واحد به جز امتحان کتبی پایان ترم باید یک کار فردی (اتنوگرافی) و یک کار گروهی (تحقیق جمعی) ارائه دهد. که در زیر برای هر یک از آنها راهنمایی های لازم انجام می شود.
اتنوگرافی
هر یک از دانشجویان در اتنوگرافی خود که باید آن را به صورت تایپ شده و در قالب نرم افزار word ، ارائه دهد، اتنوگرافی ها می توانند به صورت صحافی ساده فنری ( بدون استفاده از شیار های پلاستیکی) ارائه شوند. در این اتنوگرفی ها هر دانشجو باید تجربه خود را به طور دقیق و با رویکردی خردنگرانه از یک پیک نیک مشخص ارائه دهد. استفاده و ارائه مواد اتنوگرافیک عکس، فیلم، کروکی ، نقشه و غیره در این کار بسیار مفید خواهد بود.
تحقیق جمعی
این تحقیق می تواند در چارچوب گروه های ۳ یا ۴ نفره با تقسیم کار درونی میان اعضای گروه انجام شود. موضوع تحقیق باید به صورت دقیق در کلاس مطرح و به تصویب برسد. در همه کارهای تحقیق باید شیوه گزارش نویسی یعنی نظم زیر رعایت شود:
عنوان – چکیده- فهرست مطالب – مقدمه – طرح مساله – پیشینه تحقیق در ایران – پرسش های تحقیق- روش شناسی کار – تشریح جامعه مورد مطالعه و اطلاع رسان ها – یافته های تحقیق – نتیجه گیری – کتابنامه – پیوست ها. همه کارها باید دارای مواد اتنوگرافیک باشند شامل عکس، فیلم، کروکی، نقشه، و…. همه این موارد باید شماره گذاری شده و برای هر یک شرح و تاریخ تهیه نوشته شده باشد. کل کار باید حداکثر تا روز امتحان و یا بلافاصله پس از آن ارائه شود و قالب ارائه به صورت یک کار تایپ( فونت لوتوس با اندازه حداکثر ۱۲ و فونت تایمز و در اندازه ۱۰ برای لاتین) و صحافی شده(گالینگور) با عنوان کار، نام درس، نام دانشجویان، نام استاد، و سال تحصیلی روی جلد و نام نویسنده ، نام درس و عنوان کار در شیرازه ارائه شود. همه کارها باید دارای یک لوح فشرده شامل مواد زیر باشند: کل متن به صورت فایل word، عکس ها به صورت کوچک شده در اندازه عرض حداکثر ۴۸۰ پیکسل( ترجیحا با استفاده از نرم افزار مایکرومدیا فایر ورک ۸) ، اسکن کروکی ها و نقشه ها و غیره. کارهای تحقیقاتی دانشجویان به صورت خلاصه شده در پایگاه اطلاعاتی در صفحه مربوط به این درس و در آزمایشگاه انسان شناسی قرار گرفته و تنها از این راه برای دانشجویان دیگر قابل استفاده خواهد بود. از ترم جاری کارهای صحافی شده به امانت داده نخواهد شد و تنها برای آرشیو و بایگانی مورد استفاده خواهند بود. برای دانشجویانی که در تبدیل مواد کار خود به شکل الکترونیک مشکل دارند کلاس ویژه ای گذاشته خواهد شد.
برای تهیه اتنوگرافی ها و تحقیقات خود از راهنمای اتنوگرافی شهری که در کتاب انسان شناسی شهری ارائه شده است استفاده نمائید.
منبع اصلی این درس در بخش نظری آن و همچنین برای کمک به تحقیقات میدانی، کتاب زیر است:
فکوهی ، ناصر، ۱۳۸۳، انسان شناسی شهری، تهران،نشر نی
اما دانشجویان می توانند بنا بر نیاز های خود از منابع ارائه شده در انتهای این کتاب استفاده کنند.
دانشجویان می توانند در تمام مدت ترم از طریق پست الکترونیک با استاد در رابطه بوده و مشکلات خود را به صورت آن لاین مطرح و پاسخ دریافت کنند.به علاوه دانشجویان می توانند با استاد به طور مفصل درباره کار خود ملاقات حضوری داشته و گفتگو و راهنمایی بگیرند برای این کار از طریق ارسال نامه الکترونیک وقت بگیرید.
راهنمای درس فرهنگ و توسعه نیم ترم اول سال تحصیلی ۱۳۸۵-۸۶
در این ترم موضوع تحقیق که همچون ترم های گذشته باید یک مساله توسعه ای اساسی در جامعه ما باشد، موضوع موقعیت ، مشکلات و راه حل ها و پی آمدهای گسترش تحصیلات عالی برای دختران در ایران است، که با موضوع یک همایش تخصصی مرکز مطالعات زنان در سال جاری نیز هماهنگی و نزدیکی دارد و دانشجویان می توانند نتایج کار خود را به گونه ای در این همایش و یا در حواشی آن عرضه کنند. رشد کمی حضور دختران در دانشگاه های کشور یکی از نکات مثبتی است که در سال های اخیر شاهد آن بوده ایم اما این رشد با حضور پررنگ تر زنان در اشتغال و به خصوص با اشتغال در رده های مدیریتی همراه نبوده است از این انتظار می رود در سالهای آینده شاهد نوعی شکاف میان وجود زنان تحصیلکرده از یک سو و نبود فرصت های شغلی برای آنها در جامعه باشیم که می تواند به صورت یک مساله توسعه ای بسیار حاد بروز کند. از این گذشته حضور زنان در دانشگاه ها و فارغ التحصیل شدن آنها چه در دوران تحصیل و چه پس از آن با پی آمدهای فرهنگی و موقعیت های فرهنگی – اجتماعی مختلفی همراه بوده و هست که هدف از تحقیقات این ترم مطالعه بر آنهاست.
نحوه کار در این واحد تشکیل یک گروه ۳ یا ۴ نفره و تقسیم کار میان اعضای گروه برای ارائه یک گزارش علمی است که باید حداکثر تا پایان ترم و روز امتحان یا چند روز بلافاصله پس از آن تحویل شود.
مسائلی که در این تحقیق به ان خواهیم پرداخت عبارتند از:
– حضور دختران در دانشگاه های کشو.ر دارای چه خصوصیات کمی است، و توزیع آنها در رشته ها، در مناطق و غیره چگونه است؟
– میزان رضایتمندی دختران از این حضور
– مشکلات و مسائل روزمره دختران دانشجو در رابطه با خانواده، با محیط و کنشگران دانشگاهی و در رابطخه با پسران دانشجو
– تجربه عملی تحصیل در دانشگاه ها بنا بر مناطق مختلف ایران و بنا بر رشته و ها و دانشگاه ها و دانشکده های مختلف.
– گونه شناسی دختران دانشجو بر اساس مولفه های مختلف قشر اجتماعی، انگیزه ها، وضعیت فرهنگی – اجتماعی ، …
– پی آمدهای تحصیل دانشجویان دختر در سطح جامعه و در سطح روابط فردی و خانوادگی آنها
نحوه ارزیابی واحد
در ارزیابی این واحد موارد زیر در نظ گرفته می شوند:
۱- حضور مرتب و مشارکت در مباحث کلاس که می تواند در نهایت به یک یا دو نمره تشویقی برای دانشجو برسد
۲- امتحان کتبی بر اساس سرفصل های ارائه شده در کلاس
۳- ارائه کار تحقیق به صورت یک گزارش علمی ( ۷ نمره)
محتوای گزارش باید شامل موارد زیر باشد:
عنوان- چکیده- فهرست مطالب- مقدمه – طرح مساله – پیشینه تحقیق در ایران – پرسش های تحقیق – روش شناسی کار – تشریج جامعه مورد مطالعه و اطلاع رسان ها– یافته های تحقیق – نتیجه گیری – کتابنامه – پیوست ها . گزارش باید با مواد اتنوگرافیک مختلف عکس، نقشه، کروکی ، فیلم، و… همراه باشد که هر یک شماره گذاری شده و دارای شرح و تاریخ و محل باشند. نحوه ارائه کار به صورت یک گزارش تایپ( فونت لوتوس با اندازه حداکثر ۱۲ برای فارسی و فونت تایمز و در اندازه ۱۰ برای لاتین) و صحافی شده(گالینگور) با عنوان کار، نام درس، نام دانشجویان، نام استاد، و سال تحصیلی روی جلد و نام درس و عنوان کار در شیرازه باشد. همه کارها باید دارای یک لوح فشرده شامل مواد زیر باشند: کل متن به صورت فایل word، عکس ها به صورت کوچک شده در اندازه حداکثر ۴۸۰ پیکسل عرض( ترجیحا با استفاده از نرم افزار مایکرومدیا فایر ورک ۸)، اسکن کروکی ها و نقشه ها و غیره. کارهای تحقیقاتی دانشجویان به صورت خلاصه شده در پایگاه اطلاعاتی در صفحه مربوط به این درس و در آزمایشگاه انسان شناسی قرار گرفته و تنها از این راه برای دانشجویان دیگر قابل استفاده خواهد بود. از ترم جاری کارهای صحافی شده به امانت داده نخواهد شد و تنها برای آرشیو و بایگانی مورد استفاده خواهند بود. برای دانشجویانی که در تبدیل مواد کار خئد به شکل الکترونیک مشکل دارند کلاس ویژه ای گذاشته خواهد شد.
منابع اصلی این درس در بخش نظری آن و همچنین برای کمک به تحقیقات میدانی، کتاب‌های زیر هستند:
فکوهی ، ناصر، ۱۳۷۹، از فرهنگ تا توسعه، تهران، انتشارات فردوس.
فکوهی، ناصر، ۱۳۸۳، در هزارتوهای نظم جهانی، تهران نشر نی.
اما دانشجویان می توانند بنا بر نیاز های خود از منابع دیگر یا از منابع ارائه شده در انتهای این کتاب‌ها استفاده کنند.
دانشجویان می توانند در تمام مدت ترم از طریق پست الکترونیک با استاد در رابطه بوده و مشکلات خود را به صورت آن لاین مطرح و پاسخ دریافت کنند.به علاوه دانشجویان می توانند با استاد به طور مفصل درباره کار خود ملاقات حضوری داشته و گفتگو و راهنمایی بگیرند برای این کار از طریق ارسال نامه الکترونیک وقت بگیرید.
